Thænh thoaûng Len laïi cuøng vôùi Giang ñeán chôi nhaø haén. Len xin haén daùn tuùi vaø nhìn nhöõng boù tuùi ni-loâng oùng aû ñaõ daùn hoaëc chöa daùn naèm ôû moät goùc nhaø. Caùi gioáng naøy naëng. Ba boá con phaûi xuoáng taän quaù Boát Vuoâng xe veà. Hai chuyeán xe caûi tieán ñaàî Deã ñeán maáy taï. oâng Quyønh nhaän theá naøo giao theá aáî Nghóa laø giao theo boù. Moãi boù moät traêm tuùò Thoâi thì ñuû loaïò Coù loaïi hình oáng chæ ñöa moät ñöôøng laø thaønh tuùi Coù loaïi thaønh töøng mieáng chöõ nhaät daøi, phaûi gaáp laïi daùn hai ñöôøng hai beân. Coù loaïi laø hai maûnh rôøi, phaûi daùn ba ñöôøng. Loaïi toï Loaïi nhoû. Loaïi ñuùt vöøa chieác aùo sô-mò Loaïi to baèng nöûa caùi baøn, ni-loâng daøy daùn ñeán khoå. Moãi ñöôøng daùn daøi gaáp ñoâò Moû haøn phaûi ñöa raát chaäm môùi "aên" vì ni-loâng daøy, cöùng.

 Haén daùn. Kieân nhaãn. Sung söôùng. Ñöôïc laøm cho mình. Ñöôïc laøm goùp phaàn vôùi vôï, nuoâi con... Duø ñang laø muøa heø, moà hoâi nheã nhaïò Thaèng Hieäp, con Thöông cuõng daùn thay cho boá. Chuùng noù thích laøm vì coâng vieäc naøy coù tính chaát kyõ thuaät. Nhöng ngoài laâu, ngöôøi moûi nhöø. Daùn nhieàu, khoaûn giaáy boùng kính hao laém. Noù cong, noù giaäp, khoâ gaõy vì moû haøn noùng boûng cöù mieát ñi mieát laïò Giaáy boùng kính trôû neân ñuïc vaø gioøn, beû gaõy nhö baùnh ñaï

 Ngoïc mang veà giaáy can in. Caùi naøy cuõng ñöôïc. Khoâng toát baèng giaáy boùng kính, choùng hoûng vaø daùn laâu hôn. nhöng khoâng saoï Ñieåm chính laø khoâng phaûi boû tieàn mua
ï 
 Trong moät laàn haén ñang daùn tuùi nhö vaäy, Len tieán ñeán ñoáng tuùi ni-loâng, nhaác leân moät cuoän hoûi haén vaø Ngoïc vôùi veû voâ tö nhaát ñôøi:

 - Caùi naøy baùn toát laém. Sao anh chò khoâng baùn ñi maáy boù?

 Haén cöôøi ngöôïng nghòu, haén thaáy Len ñang cho raèng haén laø moät teân aên caép. Len troøn maét nhìn haén:

 - ôû haøng ngöôøi ta baùn leû moãi tuùi naêm haøo ñaáy Mình giao cho hoï reû cuõng ñöôïc ba haøo
ï 
 Luùc ñoù Ngoïc cuõng ôû nhaø. Ngoïc baûo:

 - Chò sôï roài thieáuï..

 Ngoïc cuõng cöôøi ngöôïng nghòuï Nhö bò baét quaû tang mình ñang aên caép. Chöa bao giôø hoï baøn vôùi nhau chuyeän aên caép nhö vaäî Ñieàu Ngoïc lo haén laïi khoâng loï Haén coá gaéng ñeå giaûi ñaùp cho Ngoïc:

 - Thieáu thì khoâng sôï.

 Haén nhìn nhöõng boù tuùi ni-loâng to baèng nöûa caùi baøn moät: Caét ñoâi boù naøy raï Moät traêm thaønh hai traêm ngaî Len baûo:

 - Hoï chæ ñeám boù chöù khoâng caân, phaûi khoâng chò? Moãi boù moät traêm tuùi, haû anh?

 Len cöù noùi, hoûi vaø ñeám thöû moät boù. Roài Len choïn ra moät boù ñeïp: loaïi tuùi moûng, 35 x 50 (xaêng-ti-meùt). Len ñeám laïi:

 - Hoï ñeám ñuùng laém. Chaün moät traêm ñaáy, anh chò aï! Anh chò cho em xin moät caùi tuùi leû nöõa naøo
ï 
 Haén ñöa cho Len maáy tuùi leû nöõaï Thöïc söï haén khoâng quan taâm nhieàu ñeán vieäc Len baùn hoä haén. Caùi troø aên caép theá naøy khoâng beàn. Moät böõa aên caép ñeå soáng. Möôøi böõa khaùc khoâng aên caép ñöôïc thì saoû Haén khoâng soáng baèng ngheà aên caép. Haén muoán soáng baèng söùc lao ñoäng cuûa haén, duø coù kham khoå, nhöng ñöôïc ñaûm baûo baèng coâng vieäc laøm, baèng moà hoâi cuûa haén. Ñieàu ñoù môùi beàn, môùi quan troïng. aên caép ôû trong tuø thì ñöôïc. Vì ñoù laø phaûn khaùng, laø giaønh laïi caùi mình bò töôùc ñoaït. Laø bieän phaùp toàn taïi, laø ñeå coù nhöõng hoài hoäp lo aâu, nieàm vui maø queân ñi thôøi gian tra taán, maø vöôït ñöôïc töøng ngaøî Nhöng ôû cuoäc ñôøi, ôû ngoaøi xaõ hoäi thì khoâng theå aên caép maø soáng. Nhuïc. Xaáu xaï Ñeâ tieän. Vaø khoâng ai coù theå soáng caû ñôøi baèng cuûa aên caép.

 Haén khoâng ngôø cuoäc ñôøi haén sau naøy gaén chaët vôùi vieäc aên caép. Khoâng aên caép traéng trôïn, khoâng thoø tay moùc tuùi ngöôøi khaùc. Khoâng phaù kho nhaø nöôùc.

 Nhöng vaãn laø aên caép. Bôûi vì khoâng aên caép khoù maø toàn taïi Khoâng phaûi chæ mình haén. Chung quanh haén bao nhieâu ngöôøi aên caép. aên caép bí maät. aên caép coâng khaò Baøn nhau aên caép. Khoe cuûa aên caép. Chia nhau cuûa aên caép. aên caép moïi thöù coù theå aên caép ñöôïc. Phaù moät trieäu chæ ñeå aên caép moät haøoï Ai khoâng coù gì aên caép thì aên caép thôøi gian. Vaø neáu thôøi gian cuûa mình chöù khoâng phaûi cuûa nhaø nöôùc, thì ñaønh rôi vaøo soá phaän haåm hiu, ñoùi ngheøo, do ñoù ñaùng khinh bæ: Laøm ngöôøi löông thieän. Coù bieát bao loaïi aên caép, bao kieåu aên caép. aên caép baån thæuï aên caép sang troïng. aên caép treøo töôøng khoeùt ngaïch. aên caép ñi xe hôi, beä veä, ñónh ñaïc, ñöôøng hoaøng. aên caép kieåu gaø queø. Kieåu chuoät. Kieåu meøoï Kieåu soùò Kieåu hoå. aên caép ñeå soáng, ñeå ñôõ ñoùò aên caép ñeå laøm giaøuï Ñeå ngoi leân moät ñòa vò cao sang. Caøng aên caép caøng giaøu coù, caøng ñöôïc moïi ngöôøi kính troïng. Teä haïi nhaát laø aên caép, nhöng vaãn daïy doã moïi ngöôøi choáng aên caép, vaãn thuyeát giaûng lyù töôûng moät caùch raát thaønh thaät, thieát tha
ï
 Nhöng ñoù chæ laø soá ít (tính theo tyû leä phaàn traêm, chöù con soá tuyeät ñoái thì nhieàu laém laém). Phaàn lôùn aên caép ñeå toàn taïò aên caép, maø khoâng muoán mình phaûi aên caép. Nhö haén. Haén aên caép, maø yù thöùc ñöôïc mình ñang laøm moät vieäc ñau khoå. Maø mong muoán, maø khao khaùt chaám döùt ñöôïc caûnh naøî Haén muoán laøm ngöôøi löông thieän. Aæ Ai ñaõ noùi nhö theá nhæ? Chí Pheøo! Chí Pheøo theùt leân vôùi Baù Kieán:

 "Tao muoán laøm ngttôøi löông thieän". Caû nöôùc naøy coù bao nhieâu ngöôøi muoán ñöôïc nhö Chí Pheøo, theùt leân nhö theá. Caû nöôùc naøy coù bao nhieâu ngöôøi muoán keâu to: "Toâi muoán laøm ngöôøi löông thieän. "

 *
 * *

 Caùi khoaûn ba möôi ñoàng, tieàn baùn tuùi ni-loâng Len vaø Giang ñöa nhö moät quaû taï neùm vaøo caùn caân kinh teá nhaø haén. Ngoïc ñi ñeán moät quyeát ñònh taùo baïo: Toå chöùc moät böõa lieân hoan nhaân dòp Giang veà. Taát nhieân phaûi coù caû baø Pheâ Ñoâ Thôùt. Chæ boû ra daêm ñoàng thoâi laø coù ñöôïc moät böõa kha khaù.

 Len nhaän lôøi, nhöng khoâng ñeán. Luõ treû hoûi Giang:

 - Coâ Len ñaâu, haû caäu Giang?

 Chuùng khoâng goïi Giang baèng chuù. Chuùng goïi Giang baèng caäuï Giang muoán theá. Goïi baèng chuù noù thöôøng, noù nhaøm. Goïi baèng caäu nghe thaân hôn. Giang baûoï "Caäu laø em meï. Caäu Giang coù hoï veà ñaèng meï Ngoïc".

 Ngoïc cuõng haãng. Ngoïc baûo Giang:

 - Hoâm naøo coâ aáy ñeán ñaây, chò phaûi maéng cho moät traän.

 Giang cöôøi:

 - Keä noù. Hoâm nay noù phaûi veà Nam Ñònh.

 - Veà Nam Ñònh laøm gì?

 - Baø coâ oâng baùc gì oám.

 Böõa aên khoâng phaûi vì theá maø keùm vuò Moät ñóa thòt gaø mua chôï. Moät ít thòt lôïn (phieáu treû em cuûa thaèng Döông) laøm chaû nem. Vaø buùn. Thaèng Döông caû theøm choùng chaùn. Noù giaønh hai caùi goïng. Maëc cho thaèng Hieäp taùn tænh:

 - Xöông ñaáî Cho anh moät caùò Em aên sao heát hai caùò Ñi! Döông! Haén ñaõ aên maáy böõa côm khaùch: ôû nhaø anh chò Thaân, nhaø Bình, nhaø anh uùt thôï goø, em nhaän cuûa anh Chaân... Ngon. Caù cheùp haáp. Toâm raùn. Möïc xaøoï.. Thòt gaø thòt lôïn... Moãi böõa aên moät thöïc ñôn khaùc nhau, nhöng cuøng coù moät ñieåm gioáng nhau: Khoâng ai hoûi haén veà chuyeän haén ñi tuø, vì sao haén bò tuø vaø haén ñaõ ôû traïi tuø naøoï.. Khoâng ai ñaû ñoäng ñeán ñieàu chí coát khieán haén phaûi ñi xa gaàn naêm naêm vaø baây giôø trôû veà (do ñoù neân môùi coù böõa côm vui naøy). Ngöôøi ta laûng traùnh, ngöôøi ta khoâng hoûi, ngöôøi ta sôï caùi ñeà taøi caám kî aáî Phaûò Ñoù laø moät ñeà taøi caám kî. Chính vì vaäy maø böõa aên ngon, ñaàm aám, nhöng thieáu söï ñoàng caûm tinh thaàn.

 Böõa aên vôùi Giang thì khaùc. Duø khoâng noùi ñeán kyû nieäm tuø vì coù luõ treû, haén vaø Giang vaãn hoaøn toaøn ñoàng caûm.

 Hai ngöôøi baøn nhau caùch kieám soáng. Giang ñònh ñi laøm moäc. Caùi ngheà Giang hoïc ñöôïc ôû trong tuø.

 Theá roài Giang keå chuyeän chò Giang. Chò Hieân ñi buoân boät dong rieàng. Laõi laém. "Anh chöa gaëp chò em. Chò em ñeïp laém. Khoâng nhö em ñaâu".

 - Hay laø anh em mình laøm mieán?

 Ñoù chæ laø moät caâu hoûi vu vô sau böõa aên, nhöng roài hoaù ra thaønh söï thaät. Thôøi gian ñoù laøm mieán ñang phaùt taøò Nhieàu ngöôøi xaây nhaø.

 Ñaõ coù nhöõng thuaän lôïi ñaàu tieân. Ñòa ñieåm, nhôø Phu, ngöôøi baïn chuyeân ñi tieáp teá cho Giang. Nhaø Phu döôùi An Thaùi, choã hoà bôi ñi vaøoï Phu coù moät maûnh vöôøn roäng, moät caên nhaø ñaõ xaây töôøng, nhöng chöa coù maùò Giang ñöa veà nhaø haén moät ngöôøi teân laø Ky, ôû phoá Huyeàn Traân, hình nhö do Len giôùi thieäu vôùi Giang. Ky troâng thaáy haén, meâ tít:

 - Anh Giang coù noùi vôùi em: Anh em mình thaønh laäp moät toå hôïp taùc laøm mieán Veà maët thuû tuïc anh loï Tuy môùi gaëp anh, nhöng em thaáy chò vaø caùc chaùu theá naøy laø em tin. Anh laøm toå tröôûng raát toát. Tuoåi anh giao dòch raát ñeïp. Vôùi ngöôøi treû cuõng ñöôïc. Vôùi ngöôøi giaø cuõng ñöôïc...

 Sau naøy haén môùi bieát Ky coù nhaø maët ñöôøng, nhöng coøn boá meï. Ky muoán töï löïc. Ngheà laøm mieán roõ raøng soáng toát. Nhaát laø Ky coù hai thoâng tin "chính xaùc": Chò Giang buoân boät dong rieàng, haén coù moät ngöôøi em laøm mieán raát gioûò

 Ñieàu thöù nhaát ñuùng, nhöng ñieàu thöù hai Ky bò löøaï Maø chaúng rieâng Kî Giang bò löøaï Haén cuõng bò löøa
ï 
 Chính haén cuõng tin raèng "em" haén bieát kyõ thuaät mieán. Ñoù laø moät ngöôøi hoï Ñoaøn, lôùn tuoåi hôn haén, nhöng veà vai veá trong laøng, hoï noäi ngoaïi gaàn xa laïi laø em. Goïi haén laø baùc. Haén goïi laø chuù. Chuù Maò Chuù Mai, moät trong soá ít oûi ngöôøi laøng ra thaêm haén khi haén ñi tuø veà. Chuù Mai ñaõ töøng ñi boä ñoäi hoài khaùng chieán choáng Phaùp, roài ñi daïy hoïc. Vaø bò ta baét ít ngaøî Roài ñöôïc thaï Nhöng bò thaûi hoàò Daïo ñoù haén cuõng chaúng quan taâm ñeán nhöõng soá phaän nhö Maò Haén chæ bieát Mai veà laøng, laøm buùn nuoâi lôïn, con caùi buoân goàng baùn gaùnh, nay chôï naøy mai chôï khaùc. Ñoaøn Mai thaêm haén vaø ruû haén ñeán moät ngöôøi baïn hoïc cuûa haén: Huynh, giaùm ñoác moät Coâng ty xaây döïng. Haén cuõng khoâng hieåu vì sao, baèng nhöõng nguoàn tin naøo, Mai laïi bieát Huynh laø baïn haén. Thaät laø kyû taøò Mai caû quyeát:

 - Nhöng coù ñuùng Huynh cuït tay, Nguyeãn Vaên Huynh tröôùc ôû Uyû ban keá hoaïch, coù vôï laø baø Nguyeân, môùi li dò laø baïn baùc khoâng naøo

 Theá thì ñuùng roàò Theá laø Huynh vaø Nguyeân ñaõ li dò. Thôøi gian coøn laøm baùo, haén vaãn gaëp Huynh vaø ñöôïc Huynh raát toân troïng. Toân troïng veà söùc hoïc. Toân troïng veà taøi naøng. Ñaùm cöôùi Huynh - Nguyeân ôû Haø Noäi, haén coù tôùi döï. Nguyeân, moät coâ gaùi xinh ñeïp vaø cho tôùi naêm naùm tröôùc vaãn coøn laø moät thieáu phuï xinh ñeïp, aên maëc ñuùng thôøi trang.

 Nhìn thaáy haén, giaùm ñoác Huynh reo leân:

 - Tuaán. Tôù chöa ñeán ñöôïc, ñöøng chöûi nheù.

 Nhöõng ngöôøi ngoài quanh thaáy giaùm ñoác noùi vôùi haén nhö vaäy, ngoaùi laïi nhìn caû vaøo haén. Haén caûm thaáy töï tin hôn. Haén ñaõ chuaån bò saün thaùi ñoä. Neáu Huynh coù lôøi noùi hay cöû chæ gì tròch thöôïng haén seõ boû veà ngaî Mai baám tay haén, veû tin töôûng. Huynh tieáp:

 - OÂng naøy laø baïn hoïc töø beù. Nay phoù thöôøng daân thoâò Neân caøng quí. Chôø mình moät tyù ñöôïc khoâng? Huynh ñöùng leân ñöa bao thuoác laù cho haén.

 Huynh xöû duïng moät baøn tay phaûi coøn laïi raát thaønh thaïoï Vaãn caùi kieåu vöøa giöõ bao dieâm vöøa baät dieâm nhö theá. Moät caùnh tay aùo roãng nheùt vaøo caïp quaàn nhö theá.

 Huynh trôû laïi baøn laøm vieäc. Bao nhieâu ngöôøi xin chöõ kyù. Hôïp ñoàng san neàn. Xin nhöôïng laïi xi-maêng. Thanh toaùn thuyeàn caùt. Kyù quyeát ñònh bieân cheá chính thöùc cho nhöõng ngöôøi hôïp ñoàng. Duyeät giaù chöõa caàn caåuï..

 Huynh vöøa giaûi quyeát coâng vieäc, vöøa noùi to nhöõng lôøi giaûi thích: Taïi sao ñöôïc, taïi sao khoâng ñöôïc. Vöøa keâu ca chöûi bôùi khaâu cung caáp nguyeân vaät lieäu, chöûi bôùi caû moät oâng uyû ban quan lieâu naøo ñoù. Haén nghe thaáy moät ngöôøi cöôøi heà heà vôùi gioïng nònh ra maët:

 - Thuû tröôûng cöù nhö Phidel Castro aáî

 Cuoái cuøng chæ coøn boïn haén.

 - Laïi ñaâî Uoáng nöôùc. Saoû Ngoïc coù khoeû khoâng? Thôøi gian maøy ñi, tao ñeán nhaø maøy maáy laàn, nhöng khoâng gaëp Ngoïc. Maøy vaãn khoûe ñaáy chöù? Troâng thì söùc khoeû toát ñaâî Ñeán chôi hay coù vieäc gì? Nhieät tình. Toát. uûng hoä ngay khi bieát lyù doï Vaø cho qui caùch. Nhöng laïi noùi theâm:

 - Phaûi ñi gaëp tröôûng phoøng cung tieâuï Noù tröïc tieáp laøm. Hay laø thoâò Chôø moät tyù. Mình goïi ñieän cho noù. A loâ, Thi ñaáy phaûi khoâng? Keá hoaïch coïc tre coøn khoâng nhæ? Saoû Ñuû roài aø? Phaûi chôø aø? Maáy thaùng nöõaû Theá haû? öø! öø! Ñöôïc!

 Theá coù nghóa laø khoâng thaønh roàò Mai raát tieác. Haén cuõng khoâng hoûi Mai vì sao Mai bieát Huynh laø baïn hoïc vôùi haén. Chæ rieâng moät ñieàu aáy haén ñaõ tín nhieäm Maò Haén taâm söï vôùi Mai veà yù ñònh laøm mieán cuûa haén. Mai cöôøi thaûn nhieân:

 - Töôûng gì chöù laøm mieán thì ñöôïc. Toâi laøm maõi roàò Laäp caû moät toå hôïp taùc beân Xuaân Laõng. Nhöng kích rích quaù, laïi thoâò Toâi coù theå giuùp baùc veà kyõ thuaät ñöôïc. Khoâng nhöõng theá toâi coøn mua cho baùc ñuû soá pheân phôi vôùi giaù reû. Chæ baèng nöûa giaù pheân môùi, ngay beân Xuaân Laõng thoâò 

 Mai noùi vaäî Cöù nhö chuyeän deã ôït. Haén thaáy soù haén thaät maî Theá laø caùi yù laøm mieán caøng ñöôïc khaúng ñònh. Haén laøm ñôn leân tieåu khu, leân phoøng thuû coâng. Taát nhieân cuõng phaûi coù duû caùc muïc: Teân toâi laø... soá nhaø... hoaøn caûnh gia ñình khoù khaên (cuï theå) xin ñöôïc caáp phaùt ñaêng kyù laäp toå hôïp taùc (phaûi laø hôïp taùc, caù nhaân thì ñöøng hoøng.) Laøm mieán taïò.. Toâi höùa seõ... v. v...  Haén raát hoài hoäp. Khoâng bieát ngöôøi ta coù duyeät ñôn khoâng? Haén ñaõ nhôø anh Thaân vaø Bình taùc ñoäng, noùi hoä, nhöng caû hai khoâng quen ai ôû tieåu khuï Anh Thaân baûoï "Cöù laøm ôû tieåu khu, xong leân phoøng thuû coâng thì anh quen. Thaèng Ngoaõn, em oâng Traàn aáy maø". Anh ñoäng vieân haén " hoï cho chöù laøm gì khoâng cho, laøm mieán chöù laøm gì ñaâu maø khoâng ñöôïc". Haén cuõng nghó theá nhöng haén vaãn loï Cuoäc ñôøi chaúng bieát ñaâu maø löôøng. Ñieàu gì cuõng coù theå xaûy raï

 Haén laøm ñôn xin saûn xuaát ngay taïi nhaø mình cho ñôõ loâi thoâò Sau khi coù giaáy pheùp roài thì xin chuyeån ñòa ñieåm sauï OÂng toå tröôûng nhaän ñôn vaø heïn hai hoâm nöõa haén sang truï sôû. Hai ngaøy aáy thaät laø laâuï OÂng toå tröôûng naøy hieàn laønh khoâng nhö oâng toå tröôûng tröôùc. Coù veû oâng aáy khoâng gaây khoù khaên gì ñaâuï  OÂng toå tröôûng xaùc nhaän hoaøn caûnh haén. Tieåu khu ñoàng yù. Kyù teân. Ñoùng daáuï Vôùi lôøi ghi: Khoâng ñöôïc laøm aûnh höôûng ñeán traät töï trò an chung, baûo ñaûm sinh hoaït trong xoùm... v. v...

 Ñöôïc giaáy tôø, caû nhoùm ba ngöôøi (Bình baûo: "Ngoõ ba nhaø") hoïp nhau ôû nhaø Giang vaø quyeát ñònh ñaåy maïnh moïi hoaït ñoäng. Quyeát taâm cao: Coù mieán baùn vaøo dòp raèm thaùng Baûî Hoâm aáy ñaõ laø moàng 2 thaùng Baûy roàò Chæ coøn hai tuaàn nöõa thoâò Haén, Giang vaø Ky ngoài ôû phía saân sau, nôi troâng ra doøng soâng Nhò Baïc. Meï Giang, moät baø giaø nhoû, gaày ñanh quaùnh, cöù mon men ra saân sau, laïi bò Giang ñuoåi:

 - Baø ñi vaøo ñi

 Haén bieát meï Giang muoán noùi vôùi haén maáy caâu, nhôø haén troâng nom, daïy doã, keøm caëp Giang... Haén bieát meï Giang ñaët raát nhieàu tin töôûng vaøo haén.

 Haén nhìn doøng soâng xaùm troâi maûi mieát. Doøng soâng loang loaùng nhöõng gôïn ñeøn töø caùc caên nhaø haét raï Doøng soâng haén ñaõ vieát trong baûn tröôøng ca Ñaàu caàu, ñang naèm ôû moät keùt hoà sô toái taêm, buïi baëm, aåm thaáp cuûa Sôû Coâng an:

        Em buoâng löôõi caâu khoâng moài
        Beân doøng soâng loang loaùng daàu troâi
        Khoâng hay thuyeàn qua nöôùc gôïn
        Khoâng hay taøu qua noåi coøi
        Em chôû con caù vaøng vaây ñoû
        Giaät leân caù bieán thaønh hoaøng töû
        Nhö chuyeän baø keå ñeâm xöa oâm beù vaøo loøng. 
        Ñaàu caàuï 
        Coå tích thaønh doøng soâng
        Doøng soâng thaønh coå tích. 

 "Mình ñaõ ca ngôïi thöïc loøng. Mình ñaõ toâ hoàng ñeán theá. Laõng maïn coù caùnh bay ñeán theá. Coøn gì nöõa nhæ?"

        Vaùn goã troài haøng ñinh daøi nhoïn hoaét
        Moät chieác thuyeàn tan bom noå chaäm ñaùy soâng
        Heát roài, thuyeàn ôi!
        Tieáng cöôøi sang ngang
        Beân boài, beân lôû 
        Ñeâm trieàu leân, nghe ñaïi döông thôû quanh vaùn   goã
        Vaùn goã troâi, maët soùng ñuïc ngaàu
        Noùn baøi thô troâi baêng baêng voâ tình hoái haû
        Noùn traùng ñeïp nhö göông maët ai vöøa ñaây ñaõ khoâng coøn nöõa
        Noùn che nghieâng goø maù raùm hoàng
        Chaùn maét ai nhìn traùi tim cuoáng quít
        Noùn troâi vun vuùt
        Noùn troâi töø ñaâu
        Noùn troâi veà ñaâu
        Noùn troâi giöõa nhöõng moá caàu
        Bom cheùm daày thaân khaéc nghieät
        Noùn troâi nöôùc xieát
        Nhö moä ai troâi
        Troâi giöõa doøng soâng
        Moät cuoäc soáng khoâng quen
        Maø thaân thuoäc voâ cuøng. 

 Mình laøm thô cuõng khoâng ñeán noãi naøoï Mình ñaõ laøm nhöõng caâu thô aáy treân yeân xe ñaïp. Trong luùc ñôïi phaø. Trong nhöõng ñeâm moät mình xa Ngoïc, xa caùc con. Maáy naêm roài nhæ?!

 Haén laïi moäng duï Vì vaäy Giang laïi phaûi nhaéc laïi moät laàn nöõa:

 - Theá nheù. Moãi ngöôøi taïm ñoùng baûy yeán  . Ngaøy mai mang tieàn ñeán anh Tuaán. Mua giaáy daàu, mua luoàng, ñaép loø... 

 Baûy chuïc. Moät moùn tieàn toï Gaàn baèng caùi caùn söï boán. Hôn löông haén. Haén chæ caùn ba thoâò Baûy chuïc.

 Haén ñaøo ñaâu ra nhöõng baûy chuïc. Haén nghó ñeán maáy boù tuùi ni-loâng. Ñaõ daùn roài, nhöng chöa giaû haøng. Chöa xe xuoáng oâng Quyønh. Haén yeân taâm.

 Haén choïn ra ñöôïc ba boù. Loaïi nhö Len ñaõ baùn laàn tröôùc. Haén caét nhöõng tuùi to, daøy ra laøm hai, daùn laïi moät laàn nöõa, cho vaãn ñuû soá boù. Haén ñeám laïi moãi boù ñuùng moät traêm tuùò Nhöng baø pheâ Ñoâ Thôùt khoâng ñeán. Baø Pheâ Ñoâ Thôùt coù truïc traëc gì vôùi Giang. Hoûi Giang, Giang khoâng noùò

 Haén phaûi mang ñi baùn. Bình baøn baùn cho Theá, caùi anh vieát vaøn khoâng ñöôïc ñaõ chuyeån sang ngheà laøm nhöïaï Vôï Theá coù moät meït deùp nhöïa, tuùi ni-loâng ôû phoá OÂng ích Khieâm. Haén cho caû ba boù vaøo trong moät caùi laøn. Buoåi tröa, haén loø moø ñeán nhaø Theá.  Theá khi ñoù coøn ñang ôû treân gaùc, moät caên gaùc heïp. Theá ñang naèm nguû treân ñi-vaêng. Haén ngoài im laëng. Haén bieát mình ñang laøm phieàn ngöôøi khaùc. Giaù nhö tröôùc ñaây haén kheõ haéng gioïng, hay e heøm moät tieáng vaø cöôøi baûo Theá:

 - Daäy ñò Nguû theá troäm noù khieâng heát cuõng chaúng bieát ñaâu
ï 
 Vaø Theá choaøng daäy, thaáy haén, haún Theá vui vaø nieàm nôû, chuyeän nhö phaùo noå.

 Baây giôø haén ngoài im laëng nhìn Theá nguû, yù thöùc ñöôïc raøng mình ñang quaáy raày ngöôøi khaùc. Coøn hôn theá. Haén nhìn ba boù tuùi ni-loâng trong laøn maø nghó raèng haén gioáng nhö moät ngöôøi ñem caùi tin ñaàu tieân cuûa mình ñeán nhaø rieâng oâng toång bieân taäp baùo uyeân baùc vaø töøng traûò Giaác nguû cuûa Theá coù veû meät nhoïc cuûa  ngöôøi vaät loän vôùi ñôøò Haén ñaõ nghe Bình noùi: Theá nhôø Bình vieát baøi treân baùo pheâ bình guoác nhöïa, deùp nhöïa cuûa hôïp taùc xaõ Bình Minh chaát löôïng xaáuï (Hôïp taùc xaõ Bình Minh laø Theá. Phaûi laø moät hôïp taùc xaõ môùi ñöôïc ñaêng kyù saûn xuaát. Theá toå chöùc moät hôïp taùc xaõ maø thöïc chaát laø Theá vaø moät soá ngöôøi laøm thueâ)

 - Sao noù nhôø maøy laøm theá. Haøng baùn cho ai ñöôïc.

 - Noù ñöôïc mieãn thueá maáy thaùng. Noù baûo khoâng baùn ñöôïc haøng vì baøi baùoï

 Theá laø baäc ñaøn anh trong ngaønh nhöïaï Haún Theá seõ giuùp haén trong luùc hoaïn naïn naøî Nhöng Theá vaãn nguû. Haén hy voïng Theá chæ chôïp maét moät luùc. Theá naèm treân ñi-vaêng. Haén ngaém caùi quaït Marelli tuoác- naêng haún hoò Quay nheø nheï eâm ruï Caàn maãn, taän tuî, im laëng laøm phaän söï vaø vöõng tin ôû giaù trò cuûa mình. Haén ngaém noài mieán gaø aên dôû nguoäi tanh nguoäi ngaét, caùi muoâi caém vaøo noài, nhöõng sôïi mieán tröông leân. Coù caû loøng gaø, vaø nhöõng mieáng moäc nhó thaùi nhoû ñen ñen. Haén nhìn noài mieán gaø aên dôû nhö nhìn bieåu töôïng cuûa thieân ñöôøng sung tuùc, moät söï thöøa möùa, moät vieãn aûnh ngoaøi taàm tay, haén khoâng bao giôø daùm nghó tôùi, daùm ao öôùc. Haén nghó ñeán vôï con, ñeán baùt canh naáu muoái treân maâm côm nhaø haén. Haén nghó ñeán caùi quaït ñi-na-moâ xe ñaïp ôû nhaø Bình maø haén vaãn theøm khaùt, ñeán nhöõng caùi quaït nan phì phaïch suoát ñeâm ôû nhaø haén.

 Haén thôû daøò

 Khoâng bieát Theá coøn nguû ñeán bao giôø, neáu khoâng coù thaèng con Theá ñi ñaâu veà chaøo haén.

 Theá tænh giaác, ngoài daäy, baûo:

 - Sao khoâng goïi toâæ Ñeán laâu chöa"

 Haén ngöôïng nghiuï, aáp uùng maõi môùi loâi ra moät boù ni-loâng, maët ñoû gay vì xaáu hoå, hình nhö caû nhuïc nhaõ nöõa, vì noù toá caùo böôùc ñöôøng cuøng cuûa haén vaø haén laø moät teân aên caép.

 -Bình noù baûo oâng tieâu thuï hoä ñöôïc caùi naøî

 Theá ñôõ laáy boù ni-loâng ngaém nghía:

 - Caùi naøy khoâng phaûi mình, maø laø baø xaõ.

 Haén thôû daøi nghó ñeán cô ñaän phaûi xaùch laøn veà:

 - Baø aáy ngoài ôû phoá OÂng ích Khieâm aø?

 - Khoâng, baây giôø baø aáy ra cöûa chôï. Toái môùi ngoài ôû OÂng ích Khieâm.

 Haén traàm ngaâm, khoâng giaáu ñöôïc veû lo laéng, boàn choàn.

 - Uoáng nöôùc ñò Saoû Ñaõ laøm aên gì chöaï

 Haén cöôøi, ñau khoå:

 - Laøm gia coâng maáy thöù cho coâng ty baø aáy, heát laø nghæ.

 Theá thoâng caûm:

 - Thoâi, ñöa cho mình cuõng ñöôïc.

 Veû maët haén saùng leân, nheï nhoõm leân, töôi taén leân.

 Theá nhìn vaøo caùi laøn:

 - Coøn nöõa aø?

 - Ba boù côï

 Haén noùi nhö ngöôøi coù loãò Theá giaät mình tröôùc tình theá khoù khaên phöùc taïp aáî

 Haén sôï haõi voäi noùi tröôùc:

 - OÂng laáy ñöôïc bao nhieâu thì laáî

 Theá thôû daøi nhö thaáu hieåu traùch nhieäm naïng neà cuûa mình vôùi baïn trong luùc baïn laâm vaøo böôùc ñöôøng cuøng. Anh nhíu maøy suy nghó raát lung:

 - Toâi laáy cho oâng hai boù. Moãi boù hai nhaêm ñoàng. Naêm chuïc taát caû.

 Theá ñeám tieàn. Haén ngôù raï Vì haén töôûng moãi boù ba chuïc. Len ñaõ baûo baùn leû nhöõng naêm haøoï Nhöng thoâò Cuõng ñöôïc. Bieát baùn ôû ñaâu baây giôø. Mang ra chôï thì haén khoâng daùm roàò

 Haén caàm naêm chuïc töø tay Theá. Theá boãng luïc luïc tuû, mieäng laåm baåm. "Xem coøn tieàn khoâng, toâi laáy noát cho oâng, oâng ñôõ phaûi mang veà. aø coøn ñaây! Xem naøoï Coøn hai chuïc. Hai chuïc, ñöôïc khoâng?"...

 Haén thôû daøi caùm ôn Theá ra veà. Theá daën: Laàn sau coù cöù mang leân. Ba traêm chöù nöõa cuõng ñöôïc. aên xuoáng thang. Xong ba boù tuùi poliester. Baûy chuïc taát caû. Vöøa moät suaát ñoùng coå phaàn laøm mieán. Tuy khi ñi, han vaø Ngoïc ñaõ tính ñöôïc chín chuïc. Seõ coøn thöøa hai chuïc ñeå Ngoïc chi tieâuï Hôi ñauï Hôi haãng vì mình ñaõ tính tröôùc. Ñaõ leân keá hoaïch. Ñaõ vaøo soå trong oùc. Ñaõ chaéc chaén coù choã doâi raï. Neân môùi buoàn. Theá ñuùng laø loaïi ngöôøi nhö Maùc noùi, chæ nghó ñeán lôïi nhuaän. Moïi tình caûm ñeàu ñeå leân caùn caân lôïi nhuaän. Haén oaùn vaø khinh Theá. Nhöng haén laïi nghó: Khoâng coù Theá haén bieát baùn cho aì? Cuûa aên caép ñöôïc, toát laém roàò Theá coøn phaûi chi nhieàuï Coáng nhieàuï Nhö caùi maùi ngoùi cho ngoâi nhaø cuûa oâng Taêng beân döôùi nhaø haén. Luaät ñôøi nhö vaäî Traán ngöôøi naøy noäp ngöôøi khaùc.

 Giang, Ky ñeàu coù tieàn goùp ñuùng haïn. Ba ngöôøi ñi mua tre luoàng, gaùc leân boán böùc töôûng laøm maùi, mua giaáy daàuï.. Haén ñang côûi traàn cöa caét leo treøo thì thaèng Hieäp ñeán. Ñi theo thaèng Hieäp laø Ñoaøn Mai, ngöôøi em hoï, kyõ thuaät vieân laøm mieán ñaïi taøi cuûa haén. Mai sang nhaø haén, nghe Ngoïc noùi chuyeän, voäi baûo thaèng Hieäp ñöa ñeán. Nhìn taát caû coâng vieäc ñang dieãn ra vôùi moät toác ñoä khaån tröông vui veû vaø tin töôûng, Mai söõng ngöôøò

 Haén reo leân:

 - Chuù Mai Chuù thaáy ñöôïc khoâng. Maët baèng naøy phôi mieán thì voâ ñòch roài coøn gì.

 Mai taàn ngaàn noùi kheõ:

 - Töôûng noùi theá thoâò Hoaù ra laøm ngay aø?

 Haén bieát coù truïc traëc gì roàò Haén keùo Mai ñi uoáng nöôùc cheø ngoaøi quaùn. Thì ra Mai khoâng bieát laøm mieán, nhöng caùi choã pheân phôi Mai vaãn baûo ñaûm cho, giaù reû thoâò "Hoï ñang laøm, nhöng toâi laáy laø hoï phaûi nhöôïng laïò Daêm chuïc chieác giaù cuõng khoâng ñöôïc laáy cao".

 Haén "baùo caùo"ngay vôùi nhoùm dieãn bieán aáî Nhöng Giang baûo "khoâng caàn kyõ thuaät, chæ caàn pheân thoâi".

 Haén veà queâ gaëp Maò Vaø cuøng Mai sang Xuaân Laõng mua pheân, chaát leân xích-loâ, chôû qua beán Taém, veà nôi laøm mieán. Qua laàn ñi naøy, haén hieåu saâu saéc raèng Mai laø ngöôøi noùi pheùt. Ñoù laø toaøn boä soá pheân cuûa moät ngöôøi laøm mieán ñaõ giaûi ngheä laâu roàò Vaø ñang caàn baùn. Khoâng bieát sao Mai hay noùi roäng theá. Boá haén bieát chuyeän cuõng baûo:

 - Caùi thaèng noùi moät taác ñeán giôøò

 Khi coøn laø giaùo vieân Mai khoâng maüc chöùng aáî Bò baét, roài bò thaûi hoài, Mai môùi sinh ra nhö vaäî Maõi sau haén môùi bieát lí do Mai bò baét. Mai bò nghi vaán naèm trong moät toå chöùc phaûn ñoäng. Caùi toå chöùc phaûn ñoäng ôû laøng Caàu naøy bò phaùt giaùc laø do moät oâng coâng an ôû Sôû veà tìm thaáy maáy caûi kíp mìn giaáu trong gaàu taùt nöôùc treo döôùi beáp nhaø moät teân lính nguî. Töø ñoù loâi ra caû moät toå chöùc. Haøng chuïc. Haøng maáy chuïc. Coù caû ngöôøi hoï haøng gaàn vôùi Ñoaøn Maò Mai bò quôï Roài ñöôïc thaï Nhöng bò thaûi hoài, bò ñuoåi khoûi ngaønh giaùo döïc. Ñoù laø thôøi gian xaûy ra söï kieän Vònh Baéc Boä. Cuûng coá, gìn giöõ haäu phöông ñang laø vaán ñeà soáng coøn cuûa caùch maïng.

 Ngöôøi khaùm phaù ra vuï aùn naøy töø choã khoâng ai chuù yù, boãng ñöôïc tín nhieäm, ñöôïc caát nhaéc. Moät caùi baøn ñaïp ñeå oâng ta ñi leân. Trong tuø haén ñoïc baùo thaáy oâng ta ñöôïc tham gia phaùi ñoaøn hoäi nghò boán beân ôû Taân Sôn Nhaát. OÂng ta laø töôïng tröng cho ngaønh an ninh thaønh phoá. Laø söï saéc saûo chính trò, vöõng chaéc nhö ñaù taûng veà laäp tröôøng. (Chính söï vöõng chaéc veà laäp tröôøng ñaõ quyeát ñònh taát caû). Laø kieán thöùc roäng raõi, laø nghieäp vuï sieâu ñaúng, laø tinh thaàn caûnh giaùc caùch maïng tuyeät vôøò Laø söï thoâng minh öûng xöû khoâng cheâ vaøo ñaâu ñöôïc vôùi boïn ñòch ôû hoäi nghò boán beân. Laø nieàm töï haøo cuûa thaønh phoá, laø vinh döï cho nhöõng ai quen oâng hay chæ ñöôïc noùi chuyeän cuøng oâng, noùi chuyeän veà oâng. OÂng laø caùnh tay phaûi cuûa oâng Traàn.  Teân oâng laø Leâ Coäng.