Haén khoâng ngôø ñôn cuûa haén göûi oâng Hoaøng laïi ñöôïc oâng giaûi quyeát nhanh nhö vaäî Cao, ngöôøi caàm ñôn haén ñeán choã oâng Hoaøng, hôn moät tieáng sau ñaõ laïi coù maët ôû nhaø anh chò Dieäuï Cao phaán khôûi thuaät laïi: Noùi ñeán haén, oâng Hoaøng nhôù. ngay vaø keâu leân Noù bò baét aø. Naêm naêm cô aø? oâng laéc ñaàu toû veû khoâng tin.

 OÂng baûo Cao ngoài uoáng nöôùc. OÂng ñoïc ngay ñôn. Goïi ngay ñieän thoaïi veà P.

 - OÂng Hoaøng saép veà P ñaáî Theá naøo oâng Hoaøng cuõng gaëp maáy oâng döôùi aáî

 Haén cöù ngoài ngaây raï Thaät hoaøn toaøn khoâng ngôø ñöôïc. Cao laïi baûo:

 - Naøî Toái nay oâng Hoaøng môøi caäu ñeán nhaø. Baûy giôø.

 Haén khoâng noùi ñöôïc vì xuùc ñoäng. Cao noùi soá nhaø, coøn nhaán maïnh:

 - Ñaây ñi xuoáng, qua nhaø oâng.. (Cao noùi teân moät vò laõnh ñaïo coù teân tuoåi). Roài ñeán nhaø oâng Hoaøng. Hai nhaø saùt nhauï Nhaø tröôùc cöûa coù boát gaùc laø nhaø oâng Hoaøng.

 Vaø cöôøi:

 - Boát gaùc ôû nhaø oâng Hoaøng, maø cuõng laø gaùc caû nhaø beân caïnh.

 Haén ñeán nhaø oâng buoåi toáò Phoá vaéng, caây rôïp. Raûi raùc nhöõng boát gaùc ôû heø... Nhìn kyõ soá nhaø môø môø, haén leã pheùp noùi vôùi ñoàng chí boä ñoäi ñöùng gaùc:

 - Toâi ñeán gaëp anh Hoaøng. Anh Hoaøng coù heïn toâi toái naî

 Haén aán chuoâng. Coång saét môû. Chính baø Hoaøng ra môû. Haén ñi theo baø qua moät caùi saân, baø daãn haén ñi doïc söôøn nhaø, tôùi moät caùi ga-ra oâ-toâ thì reõ. Haén khoâng ñi loái cöûa chính. Haén ñi cöûa daønh cho ngöôøi nhaø ngöôøi thaân thuoäc trong gia ñình. Vaøo trong nhaø roài, haén laïi quaønh trôû ra phoøng khaùch. OÂng Hoaøng ñang ngoài xem ti-vò

 ôû ñaây tónh laëng. Caûm giaùc haén nhôù nhaát laø haén ñang ñi vaøo moät khu phoá Haø Noäi ngaøy môùi tieáp quaûn. Vaéng. Roäng raõò Caây coái in boùng trong aùnh ñieän caøng theâm huyeàn aûoï Quaù khöù aáy ñaõ qua roài, nhöng vaãn coøn ôû ñöôøng phoá naøy, ôû nhöõng bieät thöï eâm ñeàm, roäng raõi, vaéng veû naøî Moät caùi gì mong manh nhö kyû nieäm, nhö truyeän coå tích cuûa thôøi ñaïi môùò Ñieàu haén nhôù nöõa laø ôû moät goùc nhaø nhöõng quaû teân löûa chaùy saùng röïc ñang lao leân trôøi, keøm theo tieáng rít cuûa bom ñaïn. Caûm giaùc aáy raát laï ñeán noãi khi ngoài noùi vôùi oâng Hoaøng veà chuyeän heä troïng nhaát cuûa ñôøi haén, haén phaûi coá gaéng laém môùi khoâng lieác maét veà phía aáy, nôi ñaët chieác ti-vi Neptun. Laàn ñaàu tieân haén thaáy saûn phaåm aáy cuûa trí tueä con ngöôøò Maøn hình saùng xanh cuûa noù coù theå hieän ra taát caû. OÂng Hoaøng ñöùng leân ñoùn haén. OÂng nhìn haén: "Ngoài ñaây". OÂng ñaõ qua caùc nhaø tuø. OÂng hieåu, hay ít nhaát oâng cuõng caûm thoâng ñöôïc vôùi haén. OÂng baûo haén:

 "Toâi khoâng bieát, toâi khoâng bieát gì caû". Haén leã pheùp trình baøy vôùi oâng veà vuï aùn cuûa haén, neáu coù theå noùi ñöôïc nhö vaäî Bôûi vì haén coù aùn töø gì ñaâuï OÂng Hoaøng gaït ñi: "Thoâò Toâi bieát roài, toâi ñoïc ñôn cuûa anh roàò Toâi seõ ñieän veà thaønh uyû P. Saép tôùi toâi veà P, toâi seõ laøm vieäc vôùi caùc anh aáy".

 OÂng nhìn haén, muoán tìm treân ngöôøi haén nhöõng daáu veát tuø ñaøî OÂng thaáy ngay ñieàu aáî Ñaây laø moät phoùng vieân treû, taøi naêng, xoâng xaùo, laø caây buùt xuaát saéc trong thaønh phoá cuûa oâng. Laø ngöôøi oâng ñaõ chaêm chuù theo doõi, ñoïc cuûa anh ta töø nhöõng baøi treân baùo tôùi caùc saùng taùc in ôû trung öông, ôû ñòa phöông. Anh ta laø göông maët tieâu bieåu veà vaên hoïc, baùo chí cuûa ñòa phöông. OÂng ñaõ baûo vôùi Cao - chaùu oâng khi Cao ôû Haø Noäi veà P coâng taùc: "Thaèng Tuaán seõ vieát ñöôïc tieåu thuyeát lôùn veà coâng nhaân ñaáy". OÂng tin nhö vaäî Ñoù laø lôøi döï baùo cuûa oâng veà haén.  OÂng nhìn haén vaø se loøng. Daáu veát cuûa tuø toäi, cuûa söï tieâu dieät hieän leân quaù roõ. Khoâng coøn laø moät thanh nieân traøn ñaày söùc soáng, nghò löïc, quyeát taâm, khieâm toán, töï tin, côûi môû. Khoâng phaûi laø caëp maét yeâu ñôøi haêm hôû. Khoâng coøn daùng ñieäu cuûa moät phoùng vieân trong caùc cuoäc hoïp do thaønh uyû trieäu taäp, ruùt buùt, laät soå ghi cheùp, naém baét vaø suy nghó... Haén ngoài tröôùc maët oâng xo xuùi, kheùp neùp, sôï seät, aáp uùng... Haén leã pheùp moät caùch hôi quaù möùc, gaàn nhö khuùm nuùm vôùi chính oâng. Duø oâng bieát raèng haén quyù oâng, tin oâng, baáu víu vaøo oâng vaø oâng daønh cho haén söï tieáp ñoùn thaân tình nhaát maø, oâng nghó, haén chöa bao giôø ñöôïc höôûng töø luùc ñi tuø veà. Moät laàn nöõa oâng nhìn vaøo ñoâi maét haén. Xöa thoâng minh, trong treûo, maø nay sao buoàn thaûm, u toáò OÂng coá ñoäng vieân cho haén vui leân, nhöng nuï cöôøi cuûa haén môùi göôïng gaïo thaûm thieát laøm saoï OÂng baûo haén: "Khoå laém phaûi khoâng?" Haén caén moâi leã pheùp: "Thöa anh, khoå laém!". OÂng khuyeán khích haén: "Keå ñò Keå chuyeän tuø cho toâi nghe ñi!". Haén ngôù raï Bieát keå gì cho oâng baây giôø. Bao nhieâu chuyeän. Xaø lim 76. Xaø lim 75. Toaùn taêng giaï Traïi QN. Tòch thu baûn thaûoï Chuùng toâi coù ñuû kieân nhaãn. Leâ Baù Di cho haén baõi phaân traâuï Xìn Caøm cho haén naép caï Giaø Ñoâ naèm caïnh haén. Anh Maùn naèm treân xe coâng noâng. Vôï haén bò ñuoåi hoïc...

 Haén queân khoâng nhôù ñöôïc ñaõ keå nhöõng gì cho oâng. Ñuïng ñeán chuyeän tuø ñaøy laø noù aäp ñeán nhö moät thaùc nöôùc laøm laãn loän heát caû. Haén chæ nhôù khi ôû nhaø oâng veà nhaø anh chò Dieäu thì ñaõ muoàn muoän. Anh chò Dieäu laø nhöõng ngöôøi quyù meán, kính troïng oâng Hoaøng. Anh Dieäu keå laïi moät cuoäc hoïp phoùng vieân caùc baùoï OÂng Hoaøng noùi chuyeän veà kinh teá vaø nhöõng bieän phaùp giaûi quyeát. Giöõa luùc caùc ngaønh ñang ñaåy maïnh chieán dòch laøm saïch væa heø, deïp heát tö thöông. OÂng noùi quan ñieåm cuûa oâng: Buoân thuùng baùn meït coøn toàn taïi vì ñoù laø yeâu caàu cuûa cuoäc soáng. Chæ deïp ñöôïc khi maäu dòch laøm ñöôïc nhieäm vuï aáy, laøm toát hôn nhöõng ngöôøi buoân baùn nhoû... Anh chò Dieäu ñeàu möøng cho haén. OÂng Hoaøng can thieäp nhaát ñònh haén seõ ñöôïc giaûi quyeát. Vôùi P, oâng laø ngöôøi coù uy tín lôùn. Nhöõng ngöôøi phuï traùch thaønh phoá hieän nay ñeàu laø caùn boä cuûa oâng...

 Haén thuaät laïi cho Ngoïc vaø luõ treû nghe veà keát quaû toát ñeïp cuûa chuyeán ñi Haø Noäi, haén oân laïi nhöõng kyû nieäm giöõa haén vaø oâng khi haén coøn laøm baùo vaø phaäp phoàng hy voïng.

 Hy voïng taêng theâm khi sau ñoù maáy ngaøy, Phan Laâm, nguyeân toång bieân taäp baùo, ñöông kim giaùm ñoác Sôû Vaên hoaù, thaønh uyû vieân cho ngöôøi môøi haén ñeán cô quan. Caùi cô quan vaên hoaù naøy tröôùc ñaây haén chaúng ñeå yù gì ñeán, nay khinh khænh nhìn haén. Haén böôùc vaøo phoøng giaùm ñoác. Phan Laâm baét tay haén. Phan Laâm ñaõ ñeán nhaø thaêm haén khi haén ñöôïc tha veà ít hoâm. Ñoù laø moät ngöôøi toát buïng, hieåu bieát nhöõng oan khuaát cuûa haén, nhöng ñaønh ngaäm mieäng. Giöõa leõ phaûi vaø söï caàu an, nhö taát caû moïi ngöôøi, oâng choïn caùi thöù haò OÂng cuõng ñaõ khoán ñoán trong caûi caùch ruoäng ñaát, bò ñình chæ coâng taùc. OÂng bieát thaûm hoaï cuûa nhöõng ai vöôùng vaøo maïng löôùi voâ hình...

 Phan Laâm töôi cöôøi, sung söôùng vì ñöôïc baùo tin naøy cho haén:

 - Anh Hoaøng goïi ñieän veà cho mình. Mình baùo caùo vôùi anh aáy raát trung thöïc veà caäuï Vaø mình baûo ñaûm vôùi anh aáy raèng: Chaéc chaén caäu khoâng phaûi laø moät teân phaûn ñoäng. Anh Hoaøng coù yù ñònh seõ giaûi quyeát cho caäuï Giaûi quyeát toaøn boä ñaáî Nhö vaäy thì phuùc cho caäu, phuùc cho vôï con caäu

 Phan Laâm nhaán maïnh chöõ phuùc. Haén caûm thaáy tröôùc maét laø nhöõng lôøi höùa heïn, höùa heïn thoâò Khi oâng Hoaøng, Phan Laâm tin thì haén laïi nghi ngaïò OÂng Hoaøng giôø ñaây ñaâu coøn laø bí thö thaønh uyû. Maëc duø Bình baûo: oâng Traàn sôï oâng Hoaøng laém. OÂng Traàn chæ laø moät tröôûng phoøng khi oâng Hoaøng ñaõ laø moät caùn boä cao caáp cuûa Ñaûng. Haén hoaøi nghi taát caû. Vì hôn ai heát haén bieát ngöôøi ta khoâng muoán haén voâ toäi nhö theá naøoï Ngöôøi ta quyeát taâm tìm toäi cuûa haén nhö theá naøoï Ngöôøi ta coù ñuû kieân nhaãn ñeå baét haén phaûi nhaän toäi, ngöôøi ta taøn baïo vôùi haén, vôùi vôï haén nhö theá naøo

 OÂng Hoaøng laø moät chuoãi lieân tieáp nhöõng baát ngôø vôùi haén. OÂng ñaõ laøm cho haén quaù nhieàuï Quaù nhieàu trong moät thôøi gian ngaén. Raát ngaén. OÂng laø ngöôøi duy nhaát haén töøng bieát, töøng gaëp - coù traùch nhieäm vôùi con ngöôøi, thöïc hieän ñöôïc ñieàu nhaø thô Roma coå ñaïi vieát vaø Maùc ñaõ nhaéc laïi: "Taát caû nhöõng gì lieân quan ñeán con ngöôøi khoâng xa laï vôùi toâi". OÂng laø moät maãu ngöôøi khaùc haún vôùi "nhöõng haøng chöùc saéc" hieän naî Khoâng phaûi chæ vôùi haén, oâng Hoaøng coøn giô tay naâng daäy nhieàu ngöôøi bò ñaùnh ngaõ. Moät thöôøng vuï thaønh uyû ñang khoán ñoán vì daùm choáng laïi bí thö vaø phoù bí thö ñaõ ñöôïc oâng nhaän veà laøm toång cuïc phoù. Thaønh uyû ñaõ göûi ñôn leân Ban bí thö khieáu naïi, nhöng oâng ñaõ baûo veä thaéng lôïi quan ñieåm cuûa mình. OÂng nhaûy vaøo traän chieán, phaù vôõ theá goïng kìm cuûa laõnh ñaïo moät boä vaø moät quaän uyû ñeå cöùu moät anh hieäu tröôûng tröôøng kyõ thuaät voâ toäi saép bò tieâu dieät... 

Loøng thöông yeâu con ngöôøi aáy cuûa oâng ñaõ haïi oâng. OÂng coù nhieàu keû thuø. Ñoù laø thoùi voâ traùch nhieäm tröôùc con ngöôøò Ñoù laø nhöõng vò thuû tröôûng tìm moïi caùch tieâu dieät caùn boä döôùi quyeàn ñeå baûo veä caùi gheá cuûa mình. Nhöõng keû cô hoäi tham quyeàn, coá vò. Nhöõng quan caùch maïng loäng haønh, nhöõng ngöôøi nhö oâng K, oâng Traàn ñaõ cho caêng khaép thaønh phoá nhöõng khaåu hieäu ñoû töôi ñeå moïi ngöôøi thöïc hieän, tröø hoï:

 "Soáng laøm vieäc theo hieán phaùp vaø phaùp luaät "

 Luùc ñoù laø tröa, caû nhaø ñang quaây quaàn quanh maâm côm. Böõa côm tröa bao giôø cuõng voäò Ñeå tranh thuû ít phuùt nghæ ngôi tröôùc khi Ngoïc ñi laøm vaø luõ treû di hoïc buoåi chieàuï Thaèng Döông böng baùt töï aên, khoâng phaûi boùn nöõaï Noù boãng ngöøng aên, nhìn ra cöûaï Caùi cuøi dìa caàm tay lô löûng beân treân ñuøò Cuõng chaúng ai ñeå yù ñeán noù. Noù cöù nhìn chaèm chaèm ra ngoaøi, hai baøn tay (coù caû caùi cuøi dìa) naâng naâng ngang ngöïc.

 - Döông! aên ñi con!

 Ngoïc dòu daøng baûo noù. Naøng gôõ caùi cuøi-dìa trong tay noù, laáy theâm thöùc aên vaøo baùt noù, ñaûo ñaûo vaø aán vaøo tay noù. Noù vaãn nhìn ra cöûa, maét long lanh thích thuù, baøn tay beù tí chaïn chaën ôû ngöïc nhö ñang öôùc löôïng moät caùi gì.

 Caû nhaø quay ra, nhìn theo noù. Moät oâng giaø nhoû beù, muõ boâng, aùo boâng roäng thuøng thình daøi tôùi goái, quaàn maøu guï coøn môùi, khoaùc treân vai moät caùi tuùi vaûi to, raâu tuoân töø caèm xuoáng ngöïc.

 Giaø Ñoâ!

 Giaø ñöùng ñaáy töï bao giôø, im laëng nhìn vaøo böõa côm, khoâng daùm goïò Ñaõ coù nhieàu baïn tuø ñeán chôi nhaø haén (Giang, Döï, Min, Daàn) vaø sau naøy coøn nhieàu ngöôøi ñeán nöõa nhö boïn Kyû Mình, Vuõ Löôïng... nhöng chaúng ai nhö giaø Ñoâ Khoâng ai ñi ñaâu cuõng mang theo caû gia taøi treân löng nhö giaø. Giaø ôû ñaâu thì ñoù laø nhaø giaø. Coù nghóa giaø chaúng coù nôi naøo ñaët caùi tuùi vaûi chöùa toaøn boä taøi saûn cuûa giaø ngoaøi hai vai cuûa mình.

 Giaø vaãn nhö vaäî Maët haèn nhöõng raõnh saâu chaèng chòt. Nhöõng raõnh saâu khieán khuoân maët giaø coù moät veû taïo hình rieâng, raát haáp daãn caùc nhaø nhieáp aûnh. Raâu giaø cuoàn cuoän chaûy che kín coå tôùi ngang ngang ngöïc. Loâng maøy choåi seå rôïp treân ñoâi laét nhoû, meät moûi, ñaêm chieâu, ngô ngaùc, nhöõng vaãn coøn soùt laïi veû lanh lôïi ngaøy xöaï Coù theå noùi khuoân maët giaø laø taäp hôïp nhöõng raâu, toùc, loâng mi ñaõ hoa raâm che gaàn kín, ôû nhöõng choã naøo khoâng ñöôïc che heát, loä ra nhöõng maûnh nhaên chaèng chòt, haèn nhöõng raõnh loõm saâuï Giaø vaãn nhö vaäy caû veà saéc dieän nöõaï Roõ raøng giaø chaúng vui leân tí naøo khi ñaõ ñöôïc töï doï Chæ nhìn qua ngöôøi khaùch ñöùng ôû haønh lang, Ngoïc ñaõ bieát ñoù laø giaø Ñoä Haén ñaõ noùi vôùi naøng veà giaø. Vaø chæ nhìn qua, naøng cuõng bieát giaø ñang ôû trong tình traïng khoán cuøng, khoâng coù loái thoaùt. Coøn teä hôn caû boïn Min, Döï ñeán ñaây hoài naêm ngoaùò Naøng vaø voäi baùt côm aên dôû, ñöùng leân. Nhaø cöûa quaù chaät heïp. Coù moät ngöôøi khaùch laø ñaõ phieàn roàò Ngaøy xöa haén baûo:

 - Chuùng mình ôû sang ñaáî Moät phoøng aên, moät beáp, moät phoøng khaùch, moät phoøng nguû cho chuùng mình, moät phoøng nguû cho con. Taát caû ñaët trong moät caên buoàng hai möôi meùt vuoâng.

 Naøng nhìn choàng daét tay giaø vaøo buoàng. Laïi moät ngöôøi coù soá phaän khoán naïn, coù cuoäc ñôøi khoán naïn. Taát caû nhìn giaø aùi ngaïò Keå caû thaèng Hieäp, con Thöông. Chæ tröø moãi beù Döông. Noù cöù daùn maét vaøo choøm raâu cuoàn cuoän cuûa giaø. Noù giô tay vuoát vuoát choøm raâu töôûng töôïng treân ngöïc noù.

 Naøng pha nöôùc môøi giaø. Naøng xuoáng thang... Naøng muoán ñeå hai ngöôøi ñöôïc chuyeän troø thoaûi maùò Vaû laïi coù bao nhieâu vieäc ñang chôø naøng döôùi aáy: Xaùch nöôùc, giaët giuõ, mua rauï.. Naøng nghó: Phaûi môøi giaø Ñoâ aên böõa chieàu vôùi vôï choàng naøng. Naøng caûm thaáy phaûi theá. Vaäy laø phaûi mua moät caùi gì ñoù. Maáy mieáng ñaäu phuï, aùp chaûo qua loa (chaúng coù môõ ñaâu maø raùn ñaäu). Roài ñem kho caø chuaï Naáu baùt canh döaï aên rau soáng. Vaø moät ít haønh cheû. Coá mua laáy hai quaû tröùng vòt. Raùn leân, ñöôïc moät daï Naøng phaùc nhanh thöïc ñôn vaø trôû veà vôùi nhöõng thöù ñoù trong roå, roài ñi thaúng vaøo beáp. Ñoaïn naøng goïi choàng ra, thì thaøo daën doø. Haén sung söôùng gaät ñaàu lia lòa

 Baây giôø chæ coøn beù Döông vaø hai ngöôøi baïn tuø ñaõ bao ñeâm naèm caïnh nhauï Khi tieáng keûng caám, tieáng keûng thu hoàn doùng daû, ngaân nga doäi vaøo röøng xanh, moãi ngöôøi ñeàu im laëng vôùi noãi ñau cuûa mình, coâ ñôn nghieàn ngaãm noù, cuõng nhö coâ ñôn chieán ñaán vôùi ñeâm daøi, moät mình vaät loän vôùi giaác nguû, söï taäp döôït haøng ngaøy deå sau naøy seõ moät mình vaät loän vôùi caùi cheát. Chaúng ai giuùp ñöôïc ai trong luùc laâm chung haøng ngaøy vaø luùc laâm chung vónh vieãn aáî

 Beù Döông ñi laïi phía baøn vòn vaøo ñaàu goái boá, aùp maù vaøo ñaáy, ngöôùc nhìn leân oâng khaûch laï. Giôø thì thoaûi maùi maø nhin maø ngaém boä raâu cuûa giaø. Boä raâu aáy che kín coå, xuoáng tôùi ngöïc vaø ñoäng ñaäy moãi khi giaø noùò Chöa bao giôø beù ñöôïc nhìn thaáy moät caùi gì tuyeät ñeán theá. (OÂng noäi cuõng ñeå raâu, nhöng boä raâu cuûa ong noäi chæ bình thöôøng nhö nhöõng boä raâu khaùc, beù chaúng quan taâm).

 Giaø Ñoâ troâng nhö ngöôøi töø trong truyeän coå tích böôùc raï Giaø ñöa caëp maét hieàn haäu nhìn beù. Giaø bieát noãi khaùt khao cuûa beù: Ñöôïc sôø vaøo boä raâu giaø. Giaø cuõng bieát ngay ñaây laø thaèng beù haén vaãn keå chuyeän trong tuø, ngaøy aáy haén chöa bieát maët. Thaèng beù leân naêm laøm giaø xuùc ñoäng. Thaät chaúng coù gì saùnh ñöôïc vôùi nhöõng sinh vaät nhö vaäî Nhìn chuùng, loøng ta dòu laïò Nhìn chuùng, taâm hoàn ta thö thaùi, noù laøm ta coù theâm nghò löïc, coù theâm tình yeâu ñeå soùng. Nhaát laø vôùi nhöõng ngöôøi coâ ñoäc nhö giaø. Giaø beá beù leân, hít muøi thôm cuûa döùa treû. Trong giaây laùt giaø töôûng nhö mình ñang ôû Maùcxaây hai möôi naêm tröôùc. oâò Muøi cuûa treû thôï Giaø nhaän ngay ra noù. Ñaõ maáy chuïc naêm, giaø vaãn nhaän ngay ra noù. Duø ôû Ñòa Trung Haûi hay ven Thaùí Bình Dtông thì cuõng gioáng nhau caû maø thoâò Giaø naém baøn tay xinh xinh cuûa beù ñöùa leân choøm raâu cöûng, ñieåm baïc cuûa giaø. Giaø cöôøi hoàn haäu vì bieát raèng ñaõ laøm thaèng beù toaïi nguyeän.

 Thaät ra môùi ñaàu beù sôï. Roài ñöôïc giaø khuyeán khích, beù vuoát caû choøm raâuï Beù xoeø tay nhö caùi löôïc chaûi boä raâu cuûa giaø. Beù vuoát töøng sôïò Beù hoaûng leân khi coù moät sôïi raâu ruïng xuoáng...

 - Döông. Ñeå baùc uoáng nöôùc. Ra ñaây vôùi boá.

 Noù ngoan ngoaõn sang ngoài loøng boá vaø chæ laùt sau hai maét ñaõ díp laïi ngoeïo ñaàu vaøo ngöïc boá.

 Giaø Ñoâ veà töø hoâm quaï Nghóa laø ñöôïc tha töø hoâm kiaï Cuõng chaúng bieát raèng mình ñöôïc thaï Khi xeáp haøng ñi laøm, ngöôøi ta baûo ôû laïò.. Veà tôùi Haø Noäi thì ñaõ toái Nguû ôû ga Haøng Coû moät ñeâm.

 - Cuï coù gaëp Döï khoâng? Noù vaãn nguû ôû ga Haøng Coû ñaáy

 - Theá aø? Noù nguû ôû ñaáy aø? Ñoâng laém. Chaúng bieát ai vaøo ai caû.

 - Theá ñeâm qua giaø nguû ôû ñaâu

 - ôû ga ñaây thoâò Nhöng ôû ñaây hoï ñuoåi quaù. Treân kia ñoâng. Döôùi naøy moãi mình toâi, hoï ñuoåò Giaø thôû daøò Roõ raøng cuoäc soáng tröôùc maét cuûa giaø chöa bieát ra saoï. Laønh ít. Döõ nhieàuï Giaø suy nghó nhieàu hôn tröôùc.

 Giaø côûi aùo boâng. Chính caùi aùo boâng haén choï Giaø ñaõ kòp vaù ñeø leân choã ghi soá tuø ôû sau löng vaø ôû ngöïc baèng hai maûnh vaûi xaùm, xeù töø moät quaàn tuø. Giaø toaùt moà hoâò Caùi aùo boâng daøy quaù. Maëc thì noùng, khoâng maëc thì laïnh. Giaø giôû tuùi vaûi phoàng caêng nhö caùi bao taûi, ruùt ra moät goùi vaûi con con ñöïng khoaûng hai laïng cheø buùp.

 - Traïi cho ñöôïc boán möôi hai ñoàng. Mua laïng cheø.

 Cuï caàm laáy uoáng.

 Ñoù laø moùn quaø cuûa ngöôøi duø theá naøo cuõng nhôù tôùi baïn beø.

 - Chaúng coù gì, - giaø Ñoâ vöøa buoäc laïi vöøa aán aán caùi tuùi Coù caùi chaên boâng cuï choï Caùi caëp loàng cuõng cuï cho Döï. Noù ñöôïc veà noù laïi cho toâò Vôùi caùi ca con cuûa toâi Boä quaàn aùoï..

 Haén baûo giaø laáy ra caùi caëp loàng, caùi caï Haén ñaët nhöõng thöù ñoù leân baøn. Laïi nhìn thaáy röøng. Laïi nhai laù saén non. Caùi beáp than beù xm, ca cheø soâi rim rim.

 Laïi nghe thaáy tieáng keûng thu hoàn, tieáng keûng maëc nieäm tôùi gia ñình. Haén hieåu ngay raèng caùi ca, caùi caëp loàng, caùi aùo boâng, chaên boâng laø toaøn boä taøi saûn cuûa giaø vaø seõ theo giaø cho ñeán luùc cheát. Vôùi hôn ba möôi ñoàng coøn laïi trong tuùi, giaø seõ soáng ra sao

 - Thaät laø moät sai laàm lôùn, cuï aï.

 Giaø nhaéc laïi caâu toång keát aáî Giaø noùi vôùi veû cam chòuï Caâu aáy haén ñaõ nghe giaø noùi trong tuø raát nhieàu laàn. Haén seõ coøn nghe giaø noùi nhieàu laàn nöõaï Nhö bao nhieâu ngöôøi ñaõ phaûi nghe haén noùi chuyeän haén ñi keâu oan. Haén boãng nhôù ñeán chò Töôøng Laâm cuûa Loã Taán, bò soùi aên thòt maát con, gaëp ai cuõng than thôû: "Toâi ngu daïi quaù, khoâng bieát khi trôøi coù tuyeát thì soùi noù raï.."

 Noãi ñau quaù lôùn, chò noùi ñeå moïi ngöôøi thoâng caûm, ñeå vôïi bôùt söï giaøy voø trong loøng, ñeå leân aùn chính baûn thaân mình. Môùi ñaàu ngöôøi nghe coøn thöông caûm. Nhöng khi cöù thaáy chò noùi maõi, noùi maõi caùi ñieäp khuùc aáy ngöôøi ta khoâng chòu ñöôïc. Ñeán noãi vöøa troâng thaáy chò ngöôøi ta ñaõ noùi ngay vôùi chò nhöõng ñieàu chò ñònh noùi cuøng hoï: "Toâi ngu daïi quaù, khoâng bieát khi trôøi coù tuyeát..." vaø cöôøi phaù leân tröôùc veû maët ngaây ngoâ cuûa chò.

 Khoâng. Haén khoâng ñeå mình thaønh keû ngôù ngaån, khoâng ñeå moïi ngöôøi gieãu côït söï ñau khoå cuûa mình nhö chò Töôøng Laâm. Mong sao giaø Ñoâ cuõng ñöøng nhö vaäî

 Caùn chöa veà. Löôïng chöa veà. Caân chöa veà. Leâ Baù Di cuõng chöa veà. Kyû Mình, Hæn Saùn chöa veà... Phoá ñaõ veà. Toaùn chaên nuoâi veà nhieàu nhaát. Saùu ngöôøi, toaøn nhöõng ngöôøi treân boán leänh. Caùi mandoline cuûa Caùn vaãn coøn. Taát Tình chöa veà. aên thì vaãn theá thoâò OÂng chaùnh giaùm thò hình nhö leân cuïc phoù cuïc lao caûò OÂng thöôïng uyù leân thaî OÂng phoù giaùm thò thöôïng uyù laâu laém roàò Quaân haøm baïc heát roàò..

 aø! Nhöng maø cuï coù nhôù Saùng khoâng nhæ. Saùng naêm laàn troán traïi aáî Saùng aáy ñaáî Saùng, hoâm sau cuï veà thì ñeâm tröôùc troán traïi aáî Saùng ñöôïc xöû. Khoaûng ba boán thaùng sau thì coù phieân toaø xöû Saùng. Xöû ngay ôû saân traïò Cuõng coù coâng toá, chaùnh aùn, luaät sö baøo chöõaï Ñuû caû. Ngöôøi döï toaøn tuø. Saùng ñaàu caét troïc, gaày laém, ñöùng tröôùc vaønh moùng ngöïaï Toaø ñoïc caùo traïng. Toaø hoûò Toaø luaän toäò Toaø baøo chöõaï Toaø tuyeân aùn Saùng taùm naêm tuø veà toäi troán traùnh caûi taïoï Saùng chæ noùi: "Thöa quyù toaø. Toâi thaáy toâi chaúng coù toäi gì neân toâi troán veà. Caùc oâng ôû xaõ gheùt toâi". Anh em ngöôøi baûo Saùng maî Heát leänh boïp ba naêm, ôû theâm taùm naêm nöõa laø chæ coù möôøi moät naêm thoâò Ngöôøi baûo neáu vaäy Saùng bôû quaù. Phaûi coäng caû aùn cao-su laïi vôùi aùn taùm naêm. Ai cuõng coù lyù. Chaúng bieát ra laøm sao

 Ñoù laø nhöõng thoâng tin cuûa giaø veà nhöõng ngöôøi trong traïò

 - Yeân trí roài, cuï aï. Coù sao chuùng mình cuõng khoâng cheát trong tuø nöõa

 Haén cöôøi baûo giaø. Haén vaãn nhôù ñeán ñieàu giaø sôï nhaát aáy Cöù moãi ñaùm ma tuø, giaø laïi thì thaøo vaøo tai haén: Chuùng mình coá ñöøng ñeå cheát trong tuø nheù. Maø kinh thaät nhöõng caùi ñaùm ma tuø. Ñeán  baây giôø nghó laïi vaãn coøn kinh. Nhöõng ñaùm ma khoâng tieáng keøn, tieáng khoùc, khoâng ngöôøi ñi ñöa maø chæ coù ngöôøi ñi choân thoâò  Ñaùm ma A Theành, ñaùm ma Xìn Caém, roài ñeán ñaùm ma anh Maùn... Khaùc vôùi Xìn Caém, A Theành ñi xe traâu, anh Maùn oâtenloâ ñi xe coâng noâng ra huyeät. Xìn Caém ñang khoeû maïnh laên ñuøng ra cheát chöù, anh Maùn oám laâu, ngay khi coøn soáng nhìn ñaõ sôï roàò Ai cuõng bieát anh seõ cheát. Ngöôøi vaøng nhö ngheä. Phuø neà tröông nöùt, roài toùp laïò OÂtenloâ naèm caïnh giaø Ñoâ khieán giaø caøng sôï. Ñi laøm veà thì OÂtenloâ ñaõ cheát. Taám chaên sôïi ñaép treân ngöôøi nhö daùn xuoáng chieáu, choã hai baøn chaân vuùt leân nhö caùnh buoàm. Hai loã muõi suøi ra hai ñoáng bong boùng nhö bong boùng con cua ñoàng oùng aùnh maøu quang phoå. Noù khoâng vôõ duø anh cheát ñöôïc nöûa ngaøî Coù leõ noù ñaõ bieán thaønh thuyû tinh. Chieác xe coâng noâng noå laïch baïch loàng leân soøng soïc haát quan taøi töø beân naøy sang beân kia thuøng xe khieán haén töï hoûi: "Khoâng bieát xoùc maïnh theá kia nhöõng caùi bong boùng aáy coù vôõ ra khoâng?"

 Haén ñònh noùi vôùi giaø Ñoâ - luùc aáy ñöông naèm saáp caïnh haén, nhìn ra cöûa soå - moät caâu gì ñoù, nhöng giaø Ñoâ ñaõ thì thaàm vaøo tai haén:

 - Coá döøng ñeå cheát trong tuø, mang caùi tieáng cheát ruõ tuø, cuï aï.  Sau khi choân OÂtenloâ, giaø hoaûng thöïc söï. Suy suïp thöïc söï.  Giaø raát gaàî Maët teo laïò Hoï Töùc ngöïc. Haén luïc hoøm quaáy cho giaø moät ít nöôùc ñöôøng. Coù maáy vieân APC Ngoïc göûi vaøo, haén ñöa cho giaø. Giaø uoáng thöù thuoác trò baùch beänh aáî Nhöng vaãn daèn doïc. ít nguû. Trôû mình suoát. Giaø baûo giaø ñau heát mình maåî Giaø nghæ vieäc. aên khoâng heát suaát côm. Cöù böng côm veà giaø laïi nghieâng baùt seû cho haén moät goùc. Haén naøi næ giaø: "Cuï coá maø aên ñi". Giaø laéc ñaàu: "Toâi khoâng muoán aên. Söùc khoeû daïo naøy keùm quaù". Giaø khoâng noùi ñeán chuyeän cheát vôùi haén nöõaï Vì vaäy haén bieát giaø ñang nghó ñeán chính ñieàu aáî Giaø ñang sôï chính ñieàu aáî

 Giaø chieán ñaáu vôùi noù hay giaø ñaõ thoaû thuaän roàò Coù caùch gì cöùu ñöôïc giaø khoâng? Gaày goø, maét truõng saâu, loâng maøy cuõng baïc. Giaø naèm ngöûa, maét ñaêm nhìn maùi nhaø. Ngoaøi caùi cheát aùm aûnh, giaø ñang nghó gì?

 Giaø naèm nhö vaäy hôn tuaàn leã. Roài giaø nghe lôøi haén göôïng ñi laøm. Cho vuò ôû traïi buoàn laém. Hoï doàn ngöôøi oám vaøo moät buoàng khoaù laïò Suoát saùng, suoát chieàuï Quaù thôøi gian giam cöùuï Ñaõ oám laïi caøng oám theâm.

 Ñi laøm coù anh coù em. Thay ñoåi khoâng khí. Giaø xôùi rauï Giaø thôû. Giaø ngoài beân ñoáng löûaï Vaët ngoàng caûi ninh huùp nöôùc cho maùt ruoät, coù chaát. Xuoáng suoái giaët boä quaàn aùo ñaõ naëng muøò Giaø baét nhaùò Kieân trì moi choäp töøng con nuùp sau chuøm reã si raäm ròt. Giaø choàm ñuoåi con thaèn laèn boø treân töôøng kho duïng cuï. Giaø choäp huït noù phía ñuoâò Giaø nhaûy ñoùn daàu, cheïn ñöôïc noù giöõa nhöõng tieáng hoø heùt aàm ó. Giaø ngoài thôû doác roài nöôùng con thaèn laèn treân than hoàng. Môõ xeøo xeøoï Thôm phöùc. Caù roâ caïn ñaáî Haén khoâng aên. Ñeå giaø taåm boå. Roài giaø nhaän dao quaém di laáy phaân xanh. Khi trôû veà ngöôøi giaø thôm löøng muøi laïc tieân. Muøi laïc tieân sao quyeán ruõ. Ñoù laø muøi cuûa quaù khöù, cuûa laøng queâ, cuûa thôøi thô aáu traøn treà nieàm vui soáng. Giaø ñöa cho haén moät tuùi laïc tieân chín ngoït lòm. Giaø vôù ñöôïc moät choã toaøn laïc tieân. aên noï aên ñeán ñaâu tænh ñeán ñaáy

 Caùi gioáng laïc tieân thôm raát daò Baøn tay haén cöù thôm maõi muøi laïc tieân. Suoát ñeâm haén ngöûi muøi laïc tieân thôm maùt töø ngöôøi giaø, töø raâu giaø, töø quaàn aùo giaø toaû ra qua hai löôït maøn sang choã haén. Vaø thaät baát ngôø giaø khoeû laïi töø hoâm aáî Khoeû töø hoâm aáy cho ñeán taän hoâm nay, ñeán ngaøy veà nhö giaø ñang ngoài tröôùc maët haén. Haén caàm tay giaø laéc laéc.

 Giaø raàu raàu:

 - Gay quaù. Toâi khaùc cuï. Chaúng bieát soáng sao ñaâî

 Heát sôï cheát giaø laïi lo soáng. Soáng quaû thöïc khoù khaên vaát vaû, nhaát laø vôùi nhöõng ngöôøi nhö giaø, khoâng moät ai thaân thích. Khoâng nôi nöông töïaï Khoâng moät choã ñaët ba-loâ moät choán dung thaân. Ngöôøi bình thöôøng ñaõ khoù. Vôùi caùi lyù lòch ñi tuø, laïi laø tuø chính trò, vôùi tuoåi taùc nhö giaø, cuoäc soáng thaät laø moät con ñöôøng haàm toái taêm, taéc tò. Haén chaúng theå giuùp gì ñöôïc giaø. Haén ñaõ quaù khoù khaên. Thuoác laù cuoán coù thôøi vuï. Ñuùng thôøi vuï cuõng chæ ñöôïc ñoàng rau, suaát gaïo soå... Muøa heø thì nghæ, treo caàu leân töôøng. Khoâng ai huùt thuoác quaán. Noùng. Laïi phaûi ñôïi ñeán muøa doâng. Suoát muøa heø vöøa roài haén chaïy choït khaâu ñöôïc vaøi chuïc caùi bao taûi cuûa Coâng ty pheá phaåm.