Ñaõ hai möôi naêm troâi quaï Beø baïn ôû baùo coøn nhieàu ñaáy, nhöng haén nghieäm ra haàu heát nhöõng ngöôøi coù taøi, coù khaû naêng laøm baùo vaø saùng taùc vaên ngheä ñeàu chaúng ra gì. Chaúng ñöôïc tin caäî Chaúng ai leân ñöôïc chöùc toå tröôûng, tröôûng phoøng. Bieân uyû laïi caøng xa xoâò Xa xoâi nhö ta ngaém nhìn sao Hoaû vaäî Vì sao theá nhæ? Taïi laõnh ñaïoï Ñaõ haún. Nhöng anh em cuõng coù loãi moät phaàn. Anh em coù moät caùi gì ñoù khoâng khôùp vôùi thöôùc ño, vôùi khuoân pheùp. Noù cöù vöôït ra ngoaøi qui caùch. Thöøa moät tyù. Laïi thieáu moät tyù. Thöøa nhieät tình, xoâng xaùo, laùn loän, naém chaéc thöïc teá, hieåu quaàn chuùng nghó gì, muoán gì. Nhöng laïi thieáu caân nhaéc khi phaùt bieåu, ñoâi khi daãn ñeán maát laäp tröôøng.

 Thöøa khaû naêng vieát phoùng söï, buùt kyù, ñieàu tra, nhöõng baøi phoâng cho soá baùo ñaëc bieät neân ñi vaøo saùng taùc vaên chöông laø thöù laøm aûnh höôûng ñeán vieäc vieát baùoï Thieáu tính khieâm toán, thieáu söï toân troïng tröôûng phoù ban, bieân uyû laø caùn boä chính trò sang phuï traùch duyeät baøò Cho hoï laø vieát keùm, khoâng bieát vieát maø khoâng nhìn thaáy caùi cô baûn laø laäp tröôøng tö töôûng, nhöõng coáng hieán cuûa ngöôøi phuï traùch. Thöøa quyeát taâm caûi tieán tôø baùo, nhöng laïi thieáu yù thöùc toå chöùc vaø kyû luaät, thích laø ruû nhau leân Taï Hieän naøy uoáng traø trong giôø laøm vieäc. Thaät ngöôïc ñôøò Nhöõng ngöôøi teân tuoåi gaén lieàn vôùi nhöõng trang baùo, ñöôïc baïn ñoïc yeâu meán laïi laø nhöõng phaàn töû phöùc taïp, phaûi uoán naén, ñaáu tranh trong noäi boä cô quan.

 Quaùn Tieåu Laïc Vieân naøy haén ñaõ ñeán vôùi baïn beø nhöõng khi lónh nhuaän buùt, lónh taïm öùng. Böõa aên cuoái cuøng tröôùc khi bò baét laø khoaûn öùng tröôùc hôïp ñoàng kòch baûn phim "Nhöõng ngöôøi ñang soáng" vôùi Vuõ Maïc, vôùi Nguyeãn Vuõ Phöông cuõng laø ôû ñaâî aên xong Phöông coøn baûo: "Maøy ñöa tao maáy ñoàng. Tao mua xaêng". Ñuùng ]aø caùi moâ-bi-leùt cuõ cuûa Phöông ngoán xaêng khaù döõ...

 - Anh aên gì?

 Döï hoûi laøm haén luùng tuùng:

 - Gì cuõng ñöôïc.

 - Khoâng, anh goïi chöù.

 Haén nhôù tôùi thöïc ñôn böõa aên tröôùc khi bò baét vôùi baïn beø:

 - Chim quaî

 Böõa aáy cuõng coù chim quaî Nguyeãn Vuõ Phöông thích moùn chim quaî Coøn Vuõ Maïc thích ba ba, bia ba baï Ai nöõa nhæ? Leâ Baøn. Leâ Baøn bao giôø cuõng giaûn ñôn: Thòt gaø luoäc.

 Döï goïi to:

 - Hai chim quaî

 - Moät thoâò Ñeå coøn aên thöùc khaùc. Coù ñuû tieàn khoâng ñaáî

 - Anh yeân trí. Ñuû maø. (Goïi to) Moät chim quay thoâi nheù!

 Haén: - Ba ba taàn ñò

 Döï: - Moät ba ba
ï 
 Haén: - Gaø luoäc nheù.

 Döï: - Moät gaø luoäc.

 Haén: -Theá thoâò Ñuû roài ñaáî Quaù nhieàu nöõa laø khaùc.

 Döï:- Anh uoáng gì?

 Haén: - Bia
ï 
 Döï sung söôùng roùt bia:

 - Anh aên ñò Uoáng ñò

 Ñoâi maét Döï long lanh nhìn haén. Haén thì thaàm:

 - Naøoï Khôïp!

 Döï cöôøi tít maét:

 - Soät seät.

 - Coù nhôù Q. N, V. Q khoâng?

 - Em gaàn nhö ñeâm naøo cuõng naèm mô thaáy mình vaãn ôû trong aáî

 - Ñeâm naøo cuõng vaäy aø?

 - Coù ñeâm em cuøng vôùi Xìn Caém thaùi da traâu ôû beáp. Thaùi ñeán toeùt caû taî Moät ngoùn tay loøi caû xöông ra, ñoû hoûn. Da traâu ngaäp ñaàu, muøi khaún nhö coùc cheát. Xìn Caém beùo hôn luùc coøn soáng. Em vaãn nhôù laø Xìn Caém cheát roàò Em hoûi chuyeän döôùi aâm, Xìn Caém khoâng noùò Cöù nhìn em, chaûy nöôùc maét, buoâng dao ñöùng leân, ñi vaøo röøng bieán maát. Em ñònh ñi theo maø khoâng sao ñöùng ñöôïc. Chaân cöù naëng nhö chì. Nhuõn ra

 Haén nhôù ñeán ngöôøi tuø löng caùnh phaûn, ngoaïi hình raát gioáng Hemingway, haøm raêng traéng ñeàu vaø nuï cöôøi thô treû, cho haén caùi naép caï Haén nhôù ñeán ñaùm ma Xìn Caém, ñeán caùi quan taøi Xìn Caém naèm treân xe traâu cuøng vôùi mai cuoác xuoáng doác traïi  loäc coäc, loäc coäc. Ñi ñaàu laø oâng Chaén, coâng an y taù. Ba anh laâm saûn ñaøo huyeät theo sauï aùnh ñuoác baäp buøng haét leân khuoân maët Cöông moùm, troâng caøng gioáng hình veõ treân baûng Nguy hieåm cheát ngöôøò Roài Hæn Saùn ñi caïnh böng baùt côm loàng, treân coù quaû tröùng luoäc, caém moät ñoâi ñuõa voùt xuø raï Vaø moät ngöôøi nöõa caàm moät naém höông ñoû hoàng. Haén nhôù ñeán saùng hoâm sau, khi ñang ñaùnh raêng röûa maët thì Cöông sang ñöa cho haén cuû saén luoäc: "Naøy Xoâi cuùng Lyû Xìn Caém ñaây". Hoûi ra môùi bieát moãi anh ñaøo huyeät ñöôïc boài döôõng hai ki-loâ saén luoäc.

 Haén voäi hoûi sang chuyeän khaùc. Söïc nhôù tôùi taøi ngheä baét chuoät cuûa Döï trong traïi, haén hoûi vui ñeå chaám döùt ñeà taøi aáy:

 - Döï coù naèm mô thaáy chuoät bao giôø khoâng?

 Döï ngaïc nhieân:

 - Sao anh bieát? Em luoân naèm mô thaáy chuoät. Khoâng bieát bao nhieâu laø chuoät. Môùi ñaàu em ñuoåi moät con chuoät leoï Noù chaïy vaøo nhaø meùt. Em chaïy theoï Em ñuoåi maõò Trong aáy khoùi um. Bao nhieâu ngöôøi ñang soät seät. Khoùi khoâng môû ñöôïc maét. Em quaùt: "Kheùo chaùy traïi baây giôø! Coù duïi ñi khoâng?" Hoï cöù ruùt maùi xuoáng ñun. Roài nhìn em cöôøò Raêng cöù daøi raï Hoaù ra toaøn chuoät. Phaûi ñeán haøng nghìn con xoâng vaøo caén em.

 Döï toû veû hoaûng.

 Coù leõ vì em aên nhieàu thòt chuoät quaù. Phaûi ñeán hôn chuïc hoâm toaøn mô thaáy chuoät. Con to, con beù, con meï, con con. Con cöôøi, con chôi, con chaïî Em thì cheát roài, maø hai con chuoät cöù khoeùt maét em. Sôï thaät ñaáî Tænh daäy, toaùt moà hoâò

 aên maáy mieáng Döï laïi baûo:

 - Cuõng chöa kinh baèng moät laàn em naèm mô khoâng bieát ôû traïi naøoï Hình nhö ôû Coång Giôøò Hay Phoá Lu, hay V. Q. Taát caû traïi khoâng coøn moät aò Vaéng ngaét. Maáy chuïc buoàng chæ coù moãi mình em. Coøn toaøn quaûn giaùoï Deã ñeán maáy traêm. Hoï ñieåm danh. Hoï goïi toaùn taêng giaï Moãi mình em. Toaùn chaên nuoâò Laïi moãi mình em. Toaùn loø gaïch. Laïi em. Toaùn laâm saûn. Cuõng em. Toaùn maî Cuõng em. Em ñaõ ra khoûi coång ñi laøm. Laïi coù moät em - khaùc ngoài ôû saân, moãi mình. Chung quanh toaøn aùo vaøng ñeo suùng luïc. Maø aùo xanh cuõng ñoâng. Voøng trong voøng ngoaøò Kinh laém.

 Döï cöôøò Haén caûm thaáy gheâ gheä Döï hoûi haén:

 - Anh coù naèm mô thaáy noù khoâng?

 Haén laéc ñaàu, buoàn baõ, noùi moät söï thaät haén ñaõ noùi vôùi giaø Ñoâ:

 - Mình maát khaû naêng naèm mô roàò Khoâng mô thaáy gì nöõa
ï 
 Döï xuyùt xoa:

 - Anh söôùng quaù. Em chính thöùc moäng mò lieân mieân. Heát traïi naøy ñeán traïi khaùc. Thaønh ra ngaøy ñi hoaït ñoäng, coøn ñeâm naøo cuõng laïi vaøo tuø. Haén nghó coù leõ Döï quaù caêng thaúng. Taùc ñoäng ñeán thaàn kinh. Maø caêng thaúng laø phaûi thoâò Caùi soáng caùi cheát chæ trong gang taác.

 - Phaûi tìm caùch chuyeån ngheà thoâi, Döï aï.

 Döï nhö ñaõ suy nghó kyõ veà chuyeän ñoù:

 - Chöa ñöôïc. Phaûi coá moät naêm nöõaï Neáu thaéng quaû ñaäm thì chuyeån sôùm hôn.

 Vaø Döï cho haén bieát yù ñònh: Döï coá daønh duïm mua moät caùi tuùp ôû beân kia Gia Laâm. Moät maûnh vöôøn. Theá laø baét ñaàu laøm laïi cuoäc ñôøò Gioàng rau thôm. Naáu röôïuï Nuoâi lôïn vaø laáy vôï nöõaï Döï ñaõ baøn vôùi Min. Nhöng Min chöa thöïc hieän ñöôïc ñaõ bò baét.

 - Baây giôø ñöôïc kha khaù chöa

 - Khoù khaên laém, anh ôò Kieám khoâng phaûi deã ñaâuï Coù hoâm ñi töø saùng ñeán toái, vaãn Traàn Vaên Treàu
ï 
 Baây giôø ngöôøi ta caûnh giaùc laém. Nhö anh ñaáî Ai ñoäng ñöôïc vaøo tuùi anh. Em heát söùc tieát kieäm môùi ñeå ñöôïc hôn traêm.

 - Tieàn ñeå ngay trong ba-loâ naøy aø? Ngoä nhôõ...

 Döï gaät guø:

 - Min ñeå trong ba-loâ, bò baét, maát heát ñaáî Ruùt kinh nghieäm Min, em choân ôû moät nôi chæ moät mình em bieát.

 - An toaøn khoâng?

 - An toaøn. An toaøn tuyeät ñoáò

 - Choân tieàn aø? Sôï muïc maát.

 - Em mua vaøng. Anh yeân taâm.

 Haén ruït reø hoûi Döï:

 - Döï ôi, vì sao Döï bò baét?

 ÔÛ trong tuø ngöôøi ta khoâng hoûi nhau ñieàu aáî

 Khoâng muoán toø moø, khoâng muoán ñi saâu vaøo bí maät cuûa nhauï Nhöng baây giôø haén thaáy caàn phaûi hoûò Döï traû lôøi thaät baát ngôø:

 - Em laø daân coâng giaùoï Ñöùc cha xöù em giao cho em mang moät soá giaáy tôø taøi lieäu sang cho linh muïc xöù ñaïo vuøng beân. Treân ñöôøng ñi thì em bò baét...

 - Sao khoâng thaáy Döï chôi vôùi boïn Caân, Hoaù nhæ?

 - Boïn hoï baûo em khoâng ñaïoï Hoï noùi theá laø nheï ñaáî

 Chöù em boû ñaïo roàò Em khoâng tín nôi Chuùa nöõaï Neáu coù Chuùa thì Chuùa ñaõ chaúng ñeå em vaø bao con chieân cuûa Chuùa nhö vaäî Chuùa daïy khaùc vôùi cuoäc ñôøi nhieàu quaù. Laøm theo lôøi daïy cuûa Chuùa cuõng toát, nhöng khoâng soáng noåò Chaúng ai cho mình soáng ñaâuï Phaûi töï mình thoâò Em ñaõ chaàu chöïc ôû ga laøm boác vaùc. Khoâng ñeán löôït. Em muoán laøm xích-loä Khoâng coù voán mua xeï Em xin vaøo loø gaïch ñoùng gaïch. Khoâng ai möôùn. Ngöôøi ñoâng quaù. Daâu cuõng thöøa ngöôøi, anh aï. Phaûi laøm vieäc naøy thoâò Maø ñaõ laøm thì phaûi an toaøn, phaûi thaéng.

 Hoï vöøa aên vöøa troø chuyeän. Nhaø haøng luùc aáy vaéng, chöa ñeán giôø cao ñieåm. Hôn nöõa khaùch aên coù veû soäp, laïi laø thöông binh, loaïi khaùch caàn phaûi chieàu, ñöøng laøm maát loøng hoï, duø baát kyø ôû ñaâu, nöõa laø hoï ñang aên uoáng. Duø baây giôø hoï ñaõ aên uoáng xong laâu roài vaø chæ ngoài huùt thuoác.

 aên xong Döï traû tieàn (heát hôn möôøi ñoàng taát caû), hai anh em ñeán nhaø ngöôøi quen cuûa Döï mua thuoác laù.

 Laïi quaønh ra phía ñaàu caàuï Ngoaét ngoeùo vaøo saâu trong ngoõ. Qua moät voøi nöôùc coù caàu röûaï Saùt moät heûm con töôøng gaïch muïc, vôùi nhöõng oâ nhoû hoá xí thuøng. Thaät khoâng maî Chæ coù moät ñöùa treû leân möôøi ñang naáu côm. Döï cöôøi:

 - Ngoï ñaáy aø? Naáu côm cho chuù vôùi nheù.

 Thaèng beù reo leân khi thaáy Döï:

 - Sao laâu quaù chuù khoâng ñeán?

 Noù pha nöôùc môøi khaùch vaø cho bieát boá meï noù saép veà. Caùch chuyeän troø giöõa noù vaø Döï laøm haén yeân taâm.

 Caên buoàng toái, heïp. Ngoån ngang nhöõng baûn in tieàn, vaøng aâm phuû.

 Raát thoâng thaïo, Döï ñi vaøo goùc nhaø tìm tìm, bôùi bôùi vaø ñu ngöôøi leân gaùc löûng, sôø naén...

 - Yeân trí. Anh yeân trí.

 Thaèng beù con cöôøi:

 - Chuù tìm gì?

 - Coù roàò Bí maät. Boá meï ñi coù laâu khoâng?

 - Hai chuù ngoài chôò Boá meï chaùu veà baây giôø ñaáy maø.

 Hai ngöôøi ngoài huùt haát maáy ñieáu Tam Thanh nöõaï Döï hoûi thaêm vôï con haén, tình hình laøm aên cuûa haén. Haén ngaém nhìn Döï. Lanh lôïi, thaùo vaùt, töøng traûi, xoác vaùc. Döï hoâm nay vaø Döï hoâm ngoài cho haén caét toùc ôû traïi Q. N thaät khaùc hoaøn toaøn. Döï ñaõ loät xaùc ñeå trôû thaønh moät ngöôøi khaùc. Ñuùng laø khoâng theå nhaän ñöôïc ra Döï... Chæ ñeán khi bieát roài, nhìn kyõ vaãn thaáy laø Döï aáî

 Phaûi ñeán tan taàm chuû nhaø môùi veà. Chæ moät anh choàng. Hôn tuoåi boïn haén. Xaùch moät tuùi naëng.

 Troâng thaáy Döï ôû cöûa, ngöôøi aáy reo leân:

 - Laâu quaù môùi gaëp. Cöù töôûng...

 Chôït thaáy haén, caâu noùi döøng laïi ôû ñaáî Döï cöôøi:

 - Töôûng em vaøo kho roài phaûi khoâng?

 Vaø giôùi thieäu:

 - Anh Tuaán baïn em. Ñaõ ôû Q. N, VQ. Anh Lôïi cuõng ôû QN ñaáî

 Toaùn laâm saûn. Lôøi giôùi thieäu aáy laøm hoï hieåu nhau ngaî Hai ngöôøi hoûi nhau veà thôøi gian ôû Q. N. Thì ra luùc haén leân QN, thì Lôïi ñaõ ñöôïc tha roàò

 - Nhaø toâi coøn ôû laïi chôø chuyeán taøu sauï Thuoác laù aø? Ngöôøi ta ñaët heát caû roàò

 Maõi sau haén môùi bieát vôï choàng Lôïi bao thaàu, mua laïi nhöõng gì maø toå coâng an, phoøng thueá treân taøu tòch thuï (Taát nhieân laø nhöõng thöù khoâng ñöa veà truï sôû). Chuû yeáu laø cheø, thuoác, nhöõng thöù nheï, coøn saén,. gaïo, gaø queù Lôïi khoâng laøm. Haøng Lôïi mua khoâng naèm trong soå saùch, ñeå anh em boài döôõng rieâng. Lôïi laøm laâu roài, ñöùng ñaén vaø ñöôïc tin caäî

 Tuy noùi khoâng coøn thuoác, nhöng Lôïi ñaõ laïi thoaên thoaét leo leân gaùc löûng keùo xuoáng moät boïc to
ï 
 - Tình hình cheø thuoác naêm nay coøn gaî Hoï laøm caêng laém. Khoâng thoaùt moät caân. Kieåu gì cuõng khoâng loït. Ñeå trong ñaøn ghi-ta cuõng maát. Ba-loâ cho vaøo bao ñoå saén leân cuõng maát. Maát maø khoâng daùm nhaän. Bao naøy cuûa aæ Caùi ñaøn naøy cuûa ai Khoâng daùm ra xin. Cöù ngoài maø nhìn thoâò Chæ beùo boïn phoøng thueá, boïn thò tröôøng. Thu cho nhaø nöôùc moät, thu cho chuùng möôøò Noù cöôùp ñöôïc cuûa ngöôøi ta maø noù baùn cho mình coù reû ñaâuï Nhöng thoâi, coù haøng cho mình laø toát roàò Toâi mua ñöôïc nhieàu haøng laø nhieàu ngöôøi cheát laém ñaáy anh aï. Ñaâî Thuoác ñaâî Anh laáy ñöôïc maáy caân? Anh em mình vôùi nhau caû. Anh bò bao nhieâuû Naêm gaäy aø? Toâi chaün möôøi nieân. Gaáp ñoâi anh. May maø ñöôïc coâ vôï toát. Tieáp teá ñeàu ñaën, chôø choàng, nuoâi con. Baây giôø coøn ñang phôi maët ôû gaï Chôø chuyeán taøu sauï Kieám mieáng aên vaát vaû laém, anh ôò Haén laáy naêm ki-loä Sôïi loaïi hai thoâò Giaù reû khoâng ngôø: Möôøi baûy ñoàng moät ki-loä Lôïi coù caû giaáy cuoän. Haén laøm moät caây giaáy Sôn Thuyû. Thuoác khoä Loaïi naøy moät caân phaûi cuoän ñöôïc nghìn moát, nghìn hai traêm ñieáuï Cho thuoác vuïn quoác doanh vaøo giöõa thì coøn ñöôïc hôn nöõaï Thöù thuoác vuïn aáy raát ngon, khoâng noùng, taøn traéng, ñaäm ñaø. Chæ toäi ñen. Ñen vaø vuïn. Thuoác giao ñöôïc naêm möôò Baèng giaù baùn leû. Vaäy laø moãi caân thuoác kieám ñöôïc ñeán ba chuïc baïc. Vôùi thoùi quen ngheà nghieäp haén nhaåm tính raát nhanh. Nhö nhaåm tính nhuaän buùt in saùch ngaøy tröôùc. Loaïi möôøi taùm ñoàng hay möôøi laêm ñoàng (moät nghìn chöõ). Taäp saùch khoaûng bao nhieâu chöõ. Nhuaän buùt cô baûn. Soá luyõ tieán. Haén tính ngay ra con soá cuoái cuøng. Haén traû tieàn, cho thuoác vaøo tuùi, chaân thaønh caûm ôn Lôïi vaø cuøng vôùi Döï ñi ra phoá. Haén naém chaët tay Döï buøi nguøi:

 - Tìm Döï thì tìm ôû ñaâu

 - Töø chín giôø toái trôû ñi em coù maët ôû gaï Em nguû ôû ñaáî

 - Coù khi naøo xuoáng P khoâng?

 - Chöa bieát ñöôïc. Neáu xuoáng döôùi ñaáy, em seõ laïò

 Haén vöøa ñi vöøa ngoaùi nhìn veà phía Döï ñang ñöùng ñoùn oâ-toâ-buyùt. Döï toát quaù. Moät taám loøng vaøng. Duø ñang ñi moùc tuùò Khoâng bieát coù coøn gaëp nhau nöõa khoâng. Mong Döï ñöøng nhö Min, ñöøng nhö Giang.

 Kia roài, moät caùi oâ-toâ-buyùt vöøa ñoã. Döï baùm vaøo tay vòn nhaûy leân. Muõ tai beøo, ba-loâ phoàng. Quaàn aùo Toâ Chaâu böôùc khuaát vaøo trong xeï OÂ-toâ chuyeån baùnh ngoaët veà moät ngaõ tö.