Caùi doác xoai xoaûi beán Taém naøy laø nhö theá. Doøng soâng Ñaèng laø nhö theá. Trong kòch baûn phim ñaõ kyù hôïp ñoàng vôùi Cuïc Ñieän aûnh nhan ñeà Nhöõng ngöôøi ñang soáng (vaø nhôø coâng söùc cuûa Nguyeãn Vuõ Phöông, haén ñaõ ñöôïc taïm öùng saùu traêm ñoàng) coù moät caûnh phaø Taém sang ngang. Haén thích caûnh aáy. Ñoù laø moät ñaëc tröng thaønh phoá haén ôû. Coù theå duøng tröïc thaêng quay toaøn caûnh hai ñaàu beán laùt ñaù xoai xoaûi, chieác ca- noâ xình xòch keøm caùi phaø to beø giöõa doøng, roài quay caän caûnh laøm moät caùi travelling neùt maët töøng ngöôøi vaø cuoái cuøng ñaëc taû ñoâi trai gaùi yeâu nhau ñang qua phaø Taém veà queâ trình dieän boá meï. Beán Taém ñaõ vaøo caû trong saùng taùc vaãn nhö tröôùc ñaây, caùi beán phaø gaàn guõi laàn naøo cuõng qua hai laàn aáy ôû xa 75 laø theù, thoaùng ñaùng laø theá, phoùng khoaùng meânh moûng laø theá maø cuõng gaén boù vôùi ñôøi tuø cuûa haén. Vaãn laø trôøi rieâng, maây rieâng. Gioù rieâng. Gioù cuûa nhöõng khoaûng khoâng voâ taän maët bieån thoåi vaøo. Gioù soâng Hoàng laøm haén xuùc ñoäng, nhöng ví sao ñöôïc vôùi gioù soâng Ñaèng. ôû ñaây nhìn xuoâi doøng, baõi suù boán muøa xanh, xanh maõi thaáp maõi veà phía xa huùt taàm con maét. ôû ñoù laø chaân trôøi, goùc bieån. Naêm naêm giam haõm haén ñaõ qua phaø Taém ba laàn. Kyû nieäm haõi huøng veà beán phaø vôùi Ngoïc laø ngaøy 16 thaùng 4, cuøng con Nguyeät maéc keït giöõa haøng nghìn ngöôøi chen chuùc qua soâng. Vôùi haén laø chuyeán ñaàu tieân rôøi 75 ra ñi cuøng ñoâng anh em treân chuyeán xe bòt buøng, chöù khoâng phaûi hai chuyeán sau chæ coù moät mình treân chieác xe com-maêng-ca ñít vuoâng töø Q.N veà 75 aên Teát roài laïi töø 75 trôû laïi Q.N. Ñöùng treân beán phaø khoâng theå khoâng nghó tôùi ngaøy hoâm aáy, khoâng theå khoâng nghó tôùi chuyeán ra ñi ñaàu tieân aáy. Ñi ñaâu khoâng bieát. Nhöng chaéc leân röøng. Ñau ñôùn laø suoát thôøi gian choáng Phaùp haén ôû röøng, haén cuøng röøng baàu baïn, haén tin töôûng ôû röøng. Nay röøng laøm haén khieáp sôï. Röøng ñôïi haén trôû veà ñeå röøng ñaøy ñoïa giam haõm haén, vaø khi troâng thaáy maøu xanh laàm lì haêm doïa cuûa röøng, loøng haén thaét laïi, thì trong xe coù nhöõng tieáng gaøo leân: Röøng ôi! Ta ñaõ veà ñaây, ñem söùc cuûa ñoâi tay lao ñoäng, khoù hhaên khoâng quaûn ngaïi. Röøng ôi! Trong tieáng ca hoâm nay... Tieáng haùt cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ chai saïn vôùi röøng tuø. Ñau ñôùn töø luùc xe môùi rôøi 75, coøn ñi trong thaønh phoá, anh em khe kheõ noùi teân nhöõng ñöôøng phoá xe ñang qua nhö nhöõng lôøi vónh bieät. Ñau ñôùn laø khoâng coù caùch gì baùo tin cho boá meï, vôï con, anh em bieát mình khoâng coøn ôû P. nöõa. Mình ñaõ bò ñöa ñi roài. Bieät xöù roài. Laïi caøng chaêm chuù nhìn ñaùm ñoâng treân doác phaø. Hy voïng boá sang phaø. Hoaëc vôï veà queâ. Hoaëc chæ moät ngöôøi quen thoâi, ñeå ngöôøi aáy veà keå laïi raèng ñaõ nhìn thaáy haén ñi. ôû goùc ñaàu doác phaø, boán naêm ngöôøi caû ngöôøi lôùn treû con ñöùng tuïm laïi. Hoï khoâng qua phaø. Hoï ñöùng nhìn vaøo xe. Hoï gaät ñaàu. Hoï kheõ vaãy. Moät gia ñình naøo ñoù ñöôïc baùo tröôùc tuø chuyeån ñi saùng nay, keùo caû ra ñaây ñöùng chôø ñeå ñöôïc nhìn thaáy ngöôøi thaân cuûa mình laàn cuoái... Hoï chæ daùm ñöùng xa xa. oâi! Giaù vôï con haén ñöùng ñoù. Ñeå haén nhìn thaáy moät laàn. Boãng caû phaø nhoán nhaùo. Moät tieáng phuï nöõ gaøo khoùc: - Saùng ôi! Em ñi ñaâu ñaáy, hôû em? Haén nhôù luùc ñoù. Ñang ngoài treân xe, coøng chung vôùi moät ngöôøi naøo ñoù, haén vaø nhieàu ngöôøi bò xoâ nghieâng. Saùng nhoaøi ra keâu to: - Chò Daäu ôi. Em ñi roài. Khoâng ôû 75 nöõa, chò ôi! Saùng thaät may maén. Bao nhieâu ngöôøi theøm ñöôïc noùi moät caâu nhö Saùng, nhaén moät lôøi nhö Saùng. OÂng coâng an quaùt leân: - Im! Khoâng ñöôïc noùi chuyeän vôùi ngöôøi töï do, bieát khoâng? Ngöôøi ñaøn baø coøn treû vöùt quang gaùnh - chaéc laø gaùnh rau ñaõ baùn xong - cuoáng cuoàng chaïy leân doác phaø, len qua hai ngöôøi soaùt veù ngöôïc trôû ra. Roài chò chaïy xuoáng vôùi moät oâm baùnh mì. Xe ñang xuoáng doác vaø boø qua caàu phaø. Chò noâng daân quaåy gaùnh theo xe, tôùi saùt oâng coâng an naèn nì. - Khoâng ñöôïc. Chò ñi ra ngoaøi kia. - Toâi chaép tay toâi laïy anh. Anh thöông cho noù ñöôïc nhaän maáy caùi baùnh mì. Chò em toâi khoâng ngôø ñöôïc gaëp nhau ôû daây... - Ñaõ baûo khoâng ñöôïc laø khoâng ñöôïc. Nguyeân taéc. Bieát khoâng? Chò noâng daân maët ñoû böøng, roài taùi nhôït ñi, ñöùng cheát laëng vôùi ñoáng baùnh mì treân tay. Roài chò oøa leân: - Em ôi! Saùng ôi Em coù toäi tình gì maø khoå theá naøy. Saùng ngoài trong xe run leân baàn baät: - Thoâi, chò Daäu ôi. Chò veà noùi vôùi thaày meï hoä em... Nhöõng ngöôøi treân phaø nhìn chò baèng ñoâi maét aùi ngaïi. Nhöng khoâng ai noùi giuùp chò moät caâu. Khoâng ai mnoán daây vaøo vieäc khoâng phaûi cuûa hoï. OÂng coâng an môû khoùa cöûa saét. Caùi cöûa saét coù nhöõng oâ vuoâng nhö xe chôû lôïn môû ra. Saùng bò ñaåy vaøo trong cuøng. - Em ñi ñaâu ñaáy, Saùng ôi? - Em cuõng khoâng bieát. Tieáng Saùng beân trong gaøo leân. Vaø haén boãng thaáy moät caùi gì vöït vaøo trong xe, qua caùnh cöûa saét coøn ñeå môû. Anh em tuø nhaët laáy chuyeån cho Saùng. Tieàn. Hai tôø giaáy baïc moät ñoàng gaáp goïn. OÂng coâng an theùt: - Gì ñaáy? Tieàn hôû? Ñöa ñaây. Ñaõ baûo ñöa ñaây maø. Coù ñöa khoâng? Saùng ruùt trong tuùi ra hai ñoàng noäp cho coâng an. - Ñeán traïi noäp löu kyù. Ai cho pheùp caùc anh caàm tieàn hôû. Chò kia lui ra. Ñaõ baûo bòt meï noù mieáng baït ôû phía sau thì khoâng bòt. Cho kín mít laïi laø xong. OÂng coâng an giaän döõ khoùa saäp cöûa, haàm haàm nhìn vaøo trong xe, laïi nhìn ra ngoaøi. Chò noâng daân baùn rau khoùc hu hu: - Saùng ôi. Em ñi khoûe maïnh, giöõ gìn, choùng veà vôùi thaày, vôùi meï, vôùi chò, em ôi... Chò ngoài thuïp xuoáng phaø, xeáp nhöõng caùi baùnh mì vaøo saûo coøn dính maáy caùi laù rau, roài guïc xuoáng goái. Trong oâ-toâ maët Saùng traéng beäch nhö tôø giaáy. Ngaøy aáy - môùi coù ba naêm thoâi maø sao nhö ñaõ maáy chuïc naêm roài - Saùng coøn raát treû, maët mui baàu bónh, daùng daáp cuûa moät thanh nieân môùi lôùn. Ngaøy aáy, trôøi cuõng naéng cuoái xuaân nhö hoâm nay, caùi naéng laøm ngöôøi ta muoán taùm goäi, giaët giuõ, phôi phoùng, queùt doïn ñeå xeáp caû moät muøa möa daàm laïi. Hoâm nay troøn moät tuaàn leã haén ñöôïc tha, cuõng laø troøn moät tuaàn Saùng troán traïi, bò baét vaø bò cuøm xaø lim. Khi haén ñi ra khoûi traïi, thì Saùng bò troùi dong ngöôïc veà traïi. Saùng laø ngöôøi traû cho töï do caùi giaù baèng caû cuoäc ñôøi mình, nhöng Saùng luoân thaát baïi. Ñöùng chôø phaø, qua phaø vaø ñaïp xe treân döôøng veà queâ thaêm boá meï, haén cöù ñeå yù trong ñaùm ñoâng, nhaát laø trong ñaùm ngöôøi quang gaùnh coù ai laø chò Daäu khoâng. Gaëp chò, haén seõ nhaän ra ngay, cho duø chæ troâng thaáy chò coù moät laàn caùch ñaây ba naêm tröôùc. Coù theå haén seõ noùi vôùi chò moät caâu gì ñoù cuõng neân. Nhöng chaéc chaén haén khoâng daùm noùi vôùi chò nhöõng gì Saùng ñaõ chòu. Caøng khoâng daùm noùi vôùi chò Saùng ñang bò cuøm. Haén cöù laëng leõ ñaïp xe ñi. Khoâng noùi. Ngoïc cuõng vaäy. Thmh thoaûng haén laïi rôøi moät tay caàm laùi, thoõng xuoáng ngang hoâng, laøm nhö ñung ñöa, vung vay ñeå chaïm vaøo ngöôøi Ngoïc. Hieåu yù, ngoài phía sau, Ngoïc naém laáy baøn tay aáy. Hai ngöôøi nheø nheï boùp tay nhau. Roài laïi rôøi ra khi thaáy coù ngöôøi ñi ngöôïc laïi. Laïi naém laáy ghi-ñoâng. Laïi ñaïp Heät nhö hoài môùi yeâu nhau ôû Haø Noäi. Nhöng giôø ñaây laø naém tay nhau ñi treân ñöôøng ñôøi khoå ñau, naém tay nhau vöôït qua vöïc thaúm, ñaâu phaûi tay trong tay raïng rôõ böôùc vaøo ñôøi. Töø nay choâng gai tröôùc maët. Maø traùch nhieäm soáng laïi naëng neà hôn. Naëng neà ñoái vôùi nhöõng ngöôøi vì mình maø chòu ñau khoå. Naëng neà ñoái vôùi nhöõng ñau khoå cuûa chính mình. Vaø naëng neà ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ gaây ra ñau khoå cho mình nöõa. Qua phaø, ñaïp xe veà queâ thaêm boá meï, nhö ñöùa treû môùi lôùn nhaän thöùc theá giôùi, haén cuõng vöøa taùi sinh, nhìn moïi vaät baèng con maét aáu thô: Doøng nöôùc xanh daøo daït quanh phaø, nhöõng con roi thaû mình daäp dôøn trong nöôùc, haøng phi lao ngaøy naøo bò côn baõo vaën cuït ngoïn nay ñaõ laïi toát töôi, caùnh ñoàng maøu, luùa ñang thì con gaùi, con traâu ñang thong thaû gaëm coû, nhöõng ngöôøi ñi treân ñöôøng, caû con döôøng ñaát ñoû nöõa... taát caû ñeàu laøm haén môû to con maét. Vaø cho ñeán kieáp naøy haén ñaõ soáng qua hai kieáp. Moät kieáp tröôùc khi bò baét. Moät kieáp trong tuø. Caû ba kieáp cuøng caêng moïi giaùc quan, cuøng caát tieáng vaø cuøng suy ngaãm. Ngoïc cuõng vaäy. Ngöôøi noï laø moät phaàn cuûa ngöôøi kia. Ñieàu xaûy ra vôùi ngöôøi naøy cuõng laø xaûy ra vôùi ngöôøi kia. Hoï chia seû cuøng nhau taát caû. Hoâm nay Ngoïc cuõng nhö laàn ñaàu tieân ñi treân con ñöôøng quen thuoäc naøy, ñoàng thôøi naøng cuõng ñang ñi treân con ñöôøng naøy hai kieáp tröôùc. Vaø hoï im laëng. Chæ ñeán khi gaàn tôùi ñaàu laøng, nhìn thaáy con Nguyeät ñöùng ôû döôùi goác caây phi lao vaø chaïy laïi phía hoï, haén môùi noùi: - Con Nguyeät kìa. Haén nhaän ra con beù ngay. Duø con beù ñaõ leân möôøi. Haén xuoáng xe. Ngoïc ñi boä caïnh haén. - Boá - Meï Haén ngoài xuoáng, moät tay giöõ xe ñaïp, moät tay oâm con. Con beù xaáu hoå vì nhieàu ngöôøi qua laïi nhìn boá ñang oâm noù. Haén vuoát caùi ñuoâi gaø con con sau gaùy con gaùi: - Con ra ñaây laâu chöa? - Con ra laâu roài. Baùc Vaên cuõng veà. Ñang chôø boá. Ba ngöôøi ñi thong dong. Haén quaøng tay leân vai con Nguyeät. Ñaây laø con ñöôøng haén ñaõ trôû veà traïi Q.N laàn thöù hai, Teát naêm kia. Moät mình treân chieác xaø lim löu ñoäng, boán chung quanh laø töôøng theùp. - Con hoïc lôùp maáy roài? - Con hoïc lôùp Ba. Hoïc baùc Minh aáy, boá aï! Khi haén bò baét, con Nguyeät môùi hoïc vôõ loøng. Boá haén daïy. Caû ba ñöùa lôùn, ñöùa naøo cuõng ñöôïc oâng daïy. Con Nguyeät ñaõ vieát thö vaøo cho haén, khi haén ôû xaø lim 76. Haén bieát laø boá ñaõ ñoïc cho noù vieát. Caàm maûnh giaáy coù haøng chöõ môùi taäp vieát cuûa con gaùi, haén teâ daïi. Phaûi moät luùc sau haén môùi bình tónh laïi ñöôïc. Phaûi moät luùc sau haén môùi nhôù laïi ñöôïc nhöõng neùt rieâng cuûa ñöùa con gaùi uùt (khi ñoù con Nguyeät laø uùt). Taùm thaùng ñaõ hai tay xaùch hai quaû döùa ñi laãm chaãm quanh nhaø. Thôøi gian sô taùn veà queâ, môùi boán tuoåi, noù ñaõ töï ñoäng saùng taùc ra thö cuûa meï göûi cho noù vaø caàm tôø giaáy ñoïc cho oâng baø nghe: "Con ôù nhaø ñöøng tuaáy (quaâyù) oâng baø. Meï hoân con roài". OÂng baø quyù nhaát noù vì noù laø beù nhaát. OÂng baø ra laøm vöôøn, con Nguyeät cuõng lon ton ôû vöôøn nghòch ngôïm ñaát caùt. Coù laàn maùy bay Myõ vuït qua, hoát hoaûng vì tieáng ñoäng cô saùt ngay mang tai, oâng xoâ chaùu xuoáng raõnh vaø naèm che leân chaùu. Meï haén baûo: - Hai oâng chaùu laám beâ laám beát töø ñaàu ñeán chaân, taém caïn gieáng nöôùc. Chuû nhaät haén veà nhaø. Con Nguyeät cöù chuyeàn töø tay haén sang tay Ngoïc. Meï laïi baûo: - Moãi saùng moät quaû tröùng gaø ñaáy. aên theá gaø ñeû khoâng kòp. Raùt ñít noù. Vaø: - Caùi maét cöù loang loaùng, loang loaùng. Saùng nhö ñeân pha oâ-toâ. Ñuùng laø con Nguyeät coù caëp maét raát ñeïp. To. Saùng. Trong. Thoâng minh. Coâ ñôn trong xaø lim 76, haén nhôù laïi taát caû. Haén thaáy teâ daïi ñi khi nghó ñeán ñoâi maét con. Giôø ñaây con nhìn ñôøi ra sao, con gaùi toâi saùu tuoåi? Vaø khoâng coù ngöôøi ñeå truùt noãi nieàm. haén laïi laåm nhaåm maáy caâu thô:
OÂâi con toâi caùi nhìn con saùu
tuoái
Trong tuø, haén raát sôï vieäc haén bò baét seõ aûnh höôûng ñeán taâm hoàn caùc con haén, laøm thui choät chuùng. Ñoù laø ñieàu khoâng theå naøo traùnh ñöôïc, noù laø moät trong nhöõng noãi ñau cuûa haén. Ngoïc baûo: - Con Nguyeät cuõng thi hoïc sinh gioûi ñaáy, anh aï. Haén muoán beá con Nguyeät leân, nhöng noù ñaõ lôùn roài. Giaù ôû nhaø thì haén ñaõ beá. - Boán con gaø meï mua cho chuùng con, hai con ñeû roài. - Nhôù boá khoâng? - Coù. Noù neùp vaøo boá. Ñi moät quaõng, boãng noù ñöng laïi hoûi boá. - Boá ôi, cho con ñaïp xe moät tyù, boá nhaù? - öø con bieát ñi roài aø - Con bieát ñi roài. Con beù sung söôùng daét xe, roài vaét chaân qua gioùng cheùo. Noù ñaïp maáy voøng. Thænh thoaûng noù coá ngoài leân yeân. Roài noù laïi tuït xuoáng, vöøa ñöùng vöøa ñaïp. Ñi moät quaõng. noù quaønh trôû laïi choã boá meï. roài laïi ñaïp ñi. Noù ñi khaù, tay laùi chaéc, khoâng ñaûo, haén yeân taâm. Haén ñaõ reõ qua caàu, ñi treân con ñöôøng ñaát ñoû coù hai haøng baïch ñaøn. Qua thöûa ruoäng vôï choàng haén ñeå soång con vòt mua phieáu. Con Nguyeät ñaïp xe maát huùt sau loái ngoeïo ôû traïm xaù. Noù veà nhaø baùo cho oâng baø, caùc baùc bieát caùi tin quan troïng: Boá noù saép veà tôùi nôi. Caû nhaø döøng moïi coâng vieäc ra coång ñoùn. Noù quay laïi choã boá meï dang ñi ôû bôø ñaàm. Vaø noù xuoáng xe, ñi cuøng boá meï. |