Haén khoâng ngôø phaûi ñöùng chaân ôû Haø Noäi maát hai ngaøy. Haén töï nhuû: Ngoïc ñaõ phaûi chôø ñôïi hôn moät ngaøn ngaøy roài, hai ngaøy nöõa ñaùng laø bao. Vôùi laïi cuõng laø ngoaøi yù muoán cuûa haén. aên côm ôû nhaø Leâ Baøn xong, haén ñi gaëp anh chò Dieäu. Ñang giôø laøm vieäc, haén ñeán thaúng toøa baùo. ôû moät goùc saân, moät ngöôøi côûi traàn, ñaàu traêng xoùa nhö boâng, toaøn boït xaø-phoøng ñang cuoác ñaát, chung quanh maáy con ngan ñang ñaâm loâng oáng nhoai vaøo ñôùp giun. Haén thoâng caûm vôùi caùi ñaàu traéng xoùa aáy. Chaû laø trong tuø xaø-phoøng hieám laém. Haén goäi ñaàu vaø cuõng cöù xoa gaõi traøng ngaàu leân, roài ñi kyø coï chaân tay, xong ñaâu ñaáy môùi gioäi nöôùc leân ñaàu. Noù aên heát gaàu, chæ maát ít xaø-phoøng nhöng saïch. Ngöôøi aáy troâng quen quen. Hình nhö laø Con-Ñó-Ngöïa. Moät ngöôøi haén khoâng bao giôø nghó ñeán trong nhöõng naùm thaùng tuø toäi. Ñaõ queân haún ñi roài, nhö queân moùn baùnh traùng nhìn thaáy trong khi aên böõa côm töï do ñaàu tieân ôû veä ñöoøng chôø oâ-toâ ñeán. Haén nhìn laïi moät luùc vaø nhaän ra ñuùng laø Con-Ñó-Ngöïa. Chæ vì caùi ñaàu oâng ta ngaàu boït xaø-phoøng neân troâng hôi laï ñi. Haén baät cöôøi. Cöôøi moät mình khi nghó ñeán nhöõng chuyeän veà oâng ta. (Ñöôïc cöôøi, thaät sung söôùng bieát bao). Thöïc ra haén chöa moät laàn tieáp xuùc vôùi oâng, nhöng chò Dieäu ñaõ keå cho haén nghe moïi chuyeän veà oâng. Moät caùn boä laâu naêm. Vaøo tuø ra toäi. Trong tuø, boïn Phaùp hoûi: Ai uûng hoä Lieân Xoâ ñöùng sang moät beân. oâng laø ngöôøi ñaàu tieân hieân ngang ñöùng sang beân ñoù. Chuùng tra taán oâng. Gí caû baøn laø nung ñoû vaøo löng. Veát seïo aáy vaãn coøn. Neáu haén ñöùng ôû phía trong beáp nhìn ra theá naøo cuõng thaáy. OÂng ôû taäp theå, nhöng khoâng aên taäp theå. Naáu rieâng. Tieåu taùo. Ba laïng thòt phieáu oâng mua maäu dòch, thaät trôù treâu, nhö moät troø ñuøa cuûa ñònh meänh, laàn naøo cuõng toaøn baïc nhaïc. Töø cöûa haøng maäu dòch veà, oâng ñi caùc phoøng, chìa mieáng thòt cho moïi ngöôøi xem, phaãn uaát: - Con ñó ngöïa ñaây. Con ñó ngöïa noù baùn cho mieáng thòt theá naøy ñaây. Ñaáy laø oâng noùi veà coâ maäu dòch vieân ñaõ baùn thòt cho oâng. Chaúng bieát maët muõi tính tình coâ ta ra sao maø oâng phaùc hoïa chaân dung coâ nhö vaäy. Töø aáy oâng ñöôïc anh em trong toøa baùo goïi laâ Con-Ñó-Ngöïa. OÂng raát vui veû nhaän caùi teân aáy, caùi teân oâng ruûa saû coâ maäu dòch. Coøn teân Chính, ñoàng chí Ñoã Troïng Chính chæ ñöôïc duøng ñeán trong caùc cuoäc hoïp cô quan vaø chi boä. Haén ruït reø böôùc laïi ñònh hoûi Con Ñó Ngöïa veà anh chò Dieäu, thì chôït nhìn thaáy chò Dieäu ñang noùi chuyeän vôùi moät phuï nöõ coøn treû. toùc phi-deâ trong moät phoøng coù maùy chöõ. Chò Dieäu ctóng troâng thaáy haén. Chò chaïy ra keâu leân: - Ô Chuù Tuaán. Chuù Tuaán ñaõ veà roài ñaây naøy. Chò naém laáy tay haén. Chò vaãn nhö vaäy. Hôi ñaãy ra. Hai chò em nhìn nhau moät luùc laâu. - Em veà hoâm qua. Chò Dieäu naém tay haén keùo vaøo cöûa phoøng: - Coâ Haø ôi! Eng Tuaáng eng ñaõ veà roài ñaây naøy. Haén ñaõ nhaän ra coâ gaùi phi-deâ. Coâ Haø, coâ thö kyù ñaùnh maùy nhìn haén. Coâ cöôøi raát töôi, ñeán noãi haén ngôø ngôï khoâng hieåu coâ coù bieát haén vöøa ôû choán naøo veà khoâng? Haén thích thuù vì chò vaãn giöõ nguyeân tính haøi höôùc. Nhö khoâng coù nhöõng ngaøy tuø cuûa haén. Nhö haén vaãn ôû P leân gaëp caùc nhaø xuaát baûn buoân vaên baùn chöõ, chöù khoâng phaûi haén ñi tuø veà. Vaø haún laø chò vaãn noùi vôùi coâ Haø veà caùi taøi baét chöôùc caùc tieáng ñòa phöông cuûa haén. Cuõng nhö roõ raøng chò vaãn thích ñöôïc noùi chuyeän vôùi haén. Hai chò em vaãn coù theå noùi vôùi nhau baát cöù chuyeän gì. Chò noùi thaät coù duyeân. Caùi ngaøy haén chöa ñi tuø, chò keå veà ñaùm ngöôøi chaïy raàm raäp ngoaøi phoá nhö coù baùo ñoäng. Chò goïi hoûi, khoâng ai traû lôøi. Coù moät baø toåt buïng nhaát khoâng quay ñaàu laïi, vöøa chaïy vöøa theùt leân ñeå chò bieát: - Caù meø oâ 5 Chò cöôøi giaøn giuïa nöôùc maét: - Töùc laø maäu dòch baùn caù meø caét oâ 5. Coøn oâ thì ñi mua. Chò keå chuyeän Teát naøo Sôû Thöông nghieäp Haø Noäi cuõng trieäu taäp caùc cô quan leân hoïp vaø Teát naøo chò cuõng ñöôïc nghe oâng phoù giaùm ñoác môû ñaàu baøi noùi baèng caâu: - Teát naêm nay chuùng toâi coá gaéng baûo ñaûm baèng naêm ngoaùi. Coù theå oâng ta queân raèng naêm naøo oâng cuõng noùi caâu môû ñaàu kinh ñieån aáy. Vì moät naêm oâng chæ noùi moät laàn. Coøn chò thì chò nhôù. Vì naêm naøo chò cuõng phaûi nghe. Möôøi maáy naêm chò laøm quaûn lyù, ñoàng chí phuï traùch baùo cöù ñeán Teát ñöa tôø giaáy trieäu taäp hoïp cho chò, laïi baûo: - Naøy, oâng coá gaéng baèng naêm ngoaùi môøi hoïp ñaây. Baø ñi hoïp xem Teát nhaát ra laøm sao. Chò Dieäu ñeå haén ñöùng ngoaøi saân, chaïy leân gaùc tìm anh Dieäu. Caû ba ñi boä veà nhaø. Chaû laø nhaø anh chò Dieäu ôû lieàn caïnh cô quan. Anh Dieäu laáy ngay moät boä quaàn aùo: caùi aùo sô-mi poâ-pô-lin traéng ngaén tay, quaàn ka-ki vaø caû xanh-tuya cuûa anh ñöa cho haén. Haén laïi thay maøu. Khoâng maøu naâu nöõa. Troâng haén ñaõ gioáng vôùi ñôøi thöôøng. Duø vaãn coøn luùng tuùng, ngöôïng nghòu vôùi boä caùnh xi-vin chöa theå naøo quen ngay ñöôïc. Anh chò Dieäu ngaém nghía haén nhö nhaø ñieâu khaéc ngaém nghía taùc phaåm cuûa mình veû haøi loøng. Chò Dieäu xuoáng nhaø vaø trôû leân vôùi moät tuùt thuoác laù Tam Ñaûo. Thaät tuyeät vôøi. Chò bao giôø cuõng vaäy. Chò chæ laø chò daâu vaø anh Dieäu laø con oâng baùc, nhöng anh chò coi haén nhö em ruoät. Vì baûn tính anh chò. Vì haén ñaõ coâng taùc ôû Haø Noäi maõi, coù chuû nhaät naøo khoâng leân nhaø anh chò chôi, hoaëc aên côm, aên cheø ôû nhaø anh chò. Anh Dieäu cuõng suyùt lao ñao, khi cho ñaêng baùo baøi phoùng söï daøi kyø veà naïn gaùi ñieám coøn laïi ôû thuû ñoâ sau tieáp quaûn. Ngöôøi ta pheâ phaùn anh laø ñaõ ñi vaøo nhöõng ñeà taøi nhaèm kheâu gôïi thuù tính, boâi ñen cheá ñoä. Trong khi bao ñeà taøi khaùc, bao maët traän xaây döïng khaùc ñang caàn söï coù maët cuûa ngöôøi caàm buùt. Anh cuõng laø ngöôøi vaøo röøng chæ nhìn thaáy caây maø khoâng thaáy röøng. Haén ñôõ tuùt thuoác laù trong tay chò Dieäu, boùc ra laáy moät ñieáu huùt, buïng nghó: ôû trong aáy, ñaây laø caû moät gia taøi. Giaûi quyeát ñöôïc bao nhieâu thöù. Moãi bieâu moät leänh . Choã naøy ñöôïc moät caân cheø ñaây. Uoáng vôùi giaø Ñoâ ñöôïc hôn thaùng, toái naøo cuõng soät seät khoâng phaûi lo nghó. Chò Dieäu nhìn haén huùt maø caûm thaáy sung söôùng. Chò Dieäu: Chuù ñaõ ñieän cho coâ Ngoïc chöa? Haén: Em khoâng bieát tröôùc. Coù phaûi tuø aùn ñaâu maø bieát, maø ñieän. Chò Dieäu: Coâ aáy möøng laém. Laàn naøo coâ aáy leân ñaây cuõng khoùc. Anh Dieäu: aø! Hình nhö Vuõ Phöông cuõng bò baét roài phaûi khoâng? Haén: Vaâng. Hoâm qua em nguû nhaø noù. Veà ñeán ñaây em môùi bieát. Chò Dieäu: Khoå thaân caäu aáy. Luùc chuù môùi bò baét, cöù ñeán ñaây hoûi thaêm tin töùc thaèng Tuaán. Haén hoûi
tin töùc gia ñình. Ñôït B52
vöøa qua laøm haén raát lo. Haén
cöù töôûng ngöôøi nhaø,
hoï haøng thaân thích haén bò söùt
saùt vì ñeàu coù maït ôû
nhöõng nôi troïng ñieåm. Nhöng
khoâng. Taát caû nguyeân veïn. Caû
nhaø haén chæ coù hai ngöôøi
ñi xa: Haén vaø thaèng Haûi con anh Thaân,
anh ruoät haén. Haén ñaõ veà, chæ
coøn moãi thaèng Haûi ñi boä ñoäi
ñaõ tham
Haén khoâng nhôù ñöôïc böõa côm aên ôû nhaø anh chò Dieäu. Haén chæ nhôù toái hoâm ñoù haén ôû nhaø moät mình: Anh chò ñaõ laáy veù xem phim. Haén giuïc anh chò ñi xem, ñöøng boû veù vì haén. Caùn buoàng cuûa anh chò Dieäu vaãn nhö naêm naêm tröôùc. Vaãn cöûa soå troâng ra caây phi lao aáy, caùi saøn lim lau thaãm boùng aáy, caùi giöôøng aáy. Nôi ñeå xoâ nöôùc aáy, caùi baøn quay maët vaøo loø söôûi aáy. Ñaây laø thieân ñöôøng hoø heïn cuûa haén vôùi Ngoïc khi hai ngöôøi yeâu nhau. Hình nhö caùi hoân ñaàu tieân trong ñôøi haén laø ôû ñaây. ôû ñaây hay ôû Vónh Tuy, haén khoâng nhôù nöõa. Daïo aáy haén laø phoùng vieân baùo T. aên, nguû, laøm vieäc, ôû cuøng moät nôi, moät caên nhaø phía cuoái ñöôøng Baø Trieäu. Ngoïc ôû ngay beân kia ñöôøng ñoái dieän vôùi cô quan haén. Chæ caàn nhìn thaáy Ngoïc ôû cöûa laø coù theå ra moät tín hieäu: Hôi haát ñaàu veà phía ngaõ tö Toâ Hieán Thaønh vaø nhaän tín hieäu cuûa Ngoïc: Moät caùi gaät ñaàu khe kheõ. Theá laø haén ñaïp caùi xe Parker bieån xanh ra ngaõ tö chôø Ngoïc tôùi. Hai ngöôøi leân cô quan anh Dieäu, möôïn chìa khoùa nhaø anh chò. Chò Dieäu vöøa ñöa chìa khoùa vöøa noùi: - Laïi ñoùn coâ Ngoïc leân chôi hôû. Tyù nöõa, neáu chuùng toâi ñi vaéng caû, thì cöù ñöa chìa khoùa cho coâ Haø nheù. Ngoïc caàm ñóa ñi mua xoâi ruoác, xoâi laïp xöôøng. Hai ngöôøi ngoài aên. Ngoïc goït maéc cooïc, Ngoïc pha nöôùc chanh. Ngoïc laøm nghieâm: - Em. Khoâng ñöôïc treâu chò. Ñeå yeân chò laøm. Cöù quaáy chò thoâi. Hö laém. Trong caên buoàng naøy hai ngöôøi ñaõ queân taát caû theá giôùi ñang toàn taïi. Naøng luùc ñoù môùi 19 tuoåi. aùo ngaén tay boàng vai. Toùc xoõa ngang löng. Daùng ñi hôi ngaû veà phía tröôùc. Tieáng guoác cuûa naøng nhö tieáng haøi pha-leâ cuûa Loï Lem, nhö tieáng guoác leân thang trong thô Quang Duõng . Hai ngöôøi ñi, cuõng chaúng bieát laø ñi ñaâu nöõa. Ñôøi vui. Ngöôøi vui. Mình vui. Ñi cho heát nhöõng phoá phöôøng, nhöõng væa heø Haø Noäi. Di cho heát nhöõng ñeâm ñaàu heø nhö ñeâm nay maø haén voán raát yeâu vaø naøng cuõng raát yeâu. Ñi vì naøng ñi beân haén. Naøng cuõng haùo höùc nhö haén. Haén nhìn nghieâng vaø thaáy caùnh tay naøng troøn ñöôïc caùi tay aùo luïa may boàng leân oâm raát khít. Moät aùnh ñeøn maøu töø raïp Majestic haét ra. Goø maù naøng, maùi toùc naøng, caû ngöôøi naøng, caû caây coái chung quanh naøng ñeàu nhuoäm xanh nhö khoâng coù thöïc. *
Haén nhôù laïi taát caû. Haø Noäi laø thaønh phoá cuûa haén. Haø Noäi laø thaønh phoá nhöõng naêm tuoåi treû töôi ñeïp nhaát cuûa haén. Khoâng phaûi chæ laø thaønh phoá moät thôøi yeâu Ngoïc. Ñoù coøn laø thaønh phoá moät thôøi tin töôûng. Moät thôøi tuoåi thanh xuaân traøn ñaày söùc soáng. Hoïc xong phoå thoâng, vaøo thanh nieân xung phong, tieáp quaûn Haø Noäi. Ngaøy 9-10- 1954 töø boát Haøng Troáng trôû veà nhaø thöông Ñoàn Thuûy, thao thöùc khoâng nguû. Xem ñoàng hoà, nghe ñoàng chí Vuõ noùi: "Giôø naøy, Taây ñang ruùt khoûi caàu Long Bieân ". Ñi doïc haønh lang sang nöûa nhaø thöông Ñoàn Thuûy beân kia, boïn Taây ñoùng beân ñoù ñaõ ñi heát caû. Boïn Taây (chaéc laø nhaân vieân thaày thuoác) giaø, to beùo vaãn nhìn boïn mình taäp theå duïc ñaàu naøy haønh lang, toaøn löùa tuoåi hai möôi, treû maêng, nhöng töï tin khi tieáp xuùc vôùi hoï vì "sau löng ta laø Ñieän Bieân Phuû". Sôùm 10-10 ra khoûi nhaø thöông Ñoàn Thuûy, sang beân kia ñöôøng, nôi vaãn gaëp caùc só quan Phaùp ñeå cuøng leân oâ-toâ ñi tieáp quaûn coâng thöï. Muoán oøa leân khoùc: Nôi aáy ñaõ treo taám aûnh Baùc Hoà gaày goø vôùi choøm raâu thöa. Moät khaåu hieäu vaét ngang ñöôøng: Hoan ngheânh ñaïi quaân ta vaøo giaûi phoùng Thuû ñoâ. Roài nhöõng ñeâm nhaûy muùa vôùi coâng nhaân nhaø maùy ñieän, nhaø maùy ñeøn, nhaø maùy nöôùc. Coâ gaùi Cöûa Baéc xinh ñeïp saùng böøng leân khi môøi ñöôïc mình vaøo nhaø chôi. Caû nhaø coâ, caû maáy nhaø gaàn ñaáy saùng böøng leân moät nieàm sung söôùng vaø kieâu haõnh vì boä quaàn aùo maøu coû cuûa mình ôû trong nhaø hoï. Vaø töø choái ñi hoïc nöôùc ngoaøi. Luùc ñoù ñaõ ñöôïc choïn veà laøm phoùng vieân baùo T. Thoûa maõn khaùt khao töø khi coøn ñi hoïc: Trôû thaønh ngöôøi caàm buùt. Soáng ôû Vaùcxoâvi, Praha, Maïc Tö Khoa thaät tuyeät vôøi nhöng sao baèng soáng giöõa Thuû ñoâ Haø Noäi. Tuøy vieân vaên hoùa, kyõ sö, baùc só chæ coù theå laø nhöõng vieân chöùc maãn caùn, saùnh sao ñöôïc vôùi lao ñoäng nhaø vaên. Nguyeän voïng caû ñôøi ñaõ thaønh söï thaät. Caùnh cöûa ñôøi roäng môû. Töï tay mình döïng xaây söï nghieäp. Töông lai mình do mình ñònh ñoaït. Laên loän vôùi cuoäc soáng. Ghi. Ñoïc. Vieát. Trao ñoåi vôùi beø baïn. Caû moät lôùp baïn cuøng löùa treû trung, vui töôi, thoâng minh, taøi naêng, hoùm hænh, tin töôûng ôû nhau, luùc naøo cuõng laø nguoàn ñoäng vieân nhau laøm vieäc. Nhöõng ñeâm trong buoàng taäp theå, tuaân theo noäi quy taét ñeøn ñeå khoûi aûnh höôûng ñeán giaác nguû cuûa ngöôøi khaùc, ra baät ngoïn ñieän caàu thang ngoài ñoïc saùch tôùi khuya. Nhöõng luùc giaønh ra-keùt ñaùnh pinh-poâng, quaàn nhau suoát ngaøy khoâng meät. Gioïng Nguyeãn Vuõ Phöông lieán laùu ñoïc baøi toång keát veà caùc vaên ngheä só teân coù chöõ Xuaân: - Xuaân Dieäu, Xuaân Thieâm laø Xuaân töôïng tröng. Xuaân Hoàng, Xuaân Thaâm laø Xuaân maøu saéc. Veà khí töôïng coù Xuaân Vuõ, Xuaân Phong. Xuaân aâm nhaïc laø Xuaân Cang, Xuaân Khaùnh. Coøn neáu baïn muoán nghieân cöùu Xuaân giaùo duïc chuùng toâi coù Xuaân Saùch, Xuaân Tröôøng... Mình möôïn xaø-phoøng cuûa Vuõ Maïc ñeå giaët. Taát caû ñöùng ôû beå nöôùc nhìn mình maøi xaø-phoøng cuûa Vuõ Maïc vaøo boä quaàn aùo baån. Vuõ Maïc nhaïi thô Neâruña:
Haõy ñeán xem
Ñeâm ba möôi Teát, xuoâi taøu töø Muïc Nam Quan veà Haø Noäi vôùi anh laùi xe hoûa. Tôùi cô quan laø giao thöøa, ñoát phaùo ôû cô quan khoùi muø mòt. Ñaäp luùa treân saân nhaø ñoàng chí bí thö chi ñoaøn vuøng chieâm truõng Haø Nam. Veà Baéc Giang choáng haïn, nghieâng soâng ñoå nöôùc vaøo ñoàng. Chuyeán ñi Thanh Hoùa khi môùi yeâu Ngoïc, caû theá gian laø saàu nhôù, vöøa ñeán tænh ñoaøn ñaõ voäi hoûi ñöôøng ra böu ñieän, ñaùnh ñieän veà cho Ngoïc. Quoác khaùnh muøng 2-9, daäy töø luùc caû thaønh phoá coøn ñang nguû. Naùo nöùc. Ñöùng ôû cöûa chôø Ngoïc. Nhìn sang caùnh cöûa beân kia ñöôøng vaãn kheùp. Roài naøng môû cöûa nheï nhaøng böôùc ra aùo daøi traéng, quaàn traéng, ñoàng phuïc cuûa tröôøng ñi ñoùn ngaøy Quoác khaùnh. Hai ñöùa naém tay nhau ñi treân ñöôøng phoá vang tanh. Khoâng moät boùng ngöôøi. Nhö thaønh phoá daønh rieâng cho ta. Vaãn chöa theå quen ñöôïc vôùi yù nghó mình coù caû moät ngöôøi con gaùi ñeå maø yeâu quyù. Coù teân cuûa ngöôøi aáy ñeå mình leân tieáng goïi. Caûm ôn em veà tình em yeâu anh. Caûm ôn meï cha, meï cha sinh em ngaøy aáy ñeå cho anh 19 naêm sau ñoù. Ñeå baây giôø em laø cuûa anh. Ñeå em ñi beân anh vaø ñeå anh yeâu. Ñi ñaâu baây giôø em? Coøn sôùm quaù. Em dòu daøng vaø tinh khieát nhö baàu trôøi ñeâm tröôùc luùc raïng ñoâng naøy. Phoá Toâ Hieán Thaønh trong mô. Ra tôùi phoá Hueá vaãn laø trong mô. Tay trong tay ñi maõì trong phoá vaéng. Kia roài moät cöûa haøng vöøa môû. Mình vaø Ngoïc laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân böôùc vaøo hieäu. Uoáng caø-pheâ söõa. Nhìn nhau. Roài chia tay khi trôøi raïng saùng. Naøng ñi tôùi tröôøng. Mình ñeán Ba Ñình trong khoái caùc cô quan trung öông. Buoåi tröa, naøng laïi sang. Naøng ñaõ taém goäi, töôi taén laï thöôøng. Ñeán chieàu hai ñöùa ra bôø Hoà Hoaøn Kieám, tìm moät choã ngoài töø luùc maët trôøi vöøa laën ñeå xí moät choã cho ñeán toái. Ñeå ñöôïc ngoài giöõa ñaùm ñoâng cuõng yeâu ñôøi nhö mình. Ñeå ñaûm baûo ñöôïc nhìn thaáy phaùo hoa treân hoà. Nhöõng chuøm phaùo hoa treân baàu trôøi mòn nhö nhung coù leõ laø nhöõng gì ñeïp nhaát, kyø aûo nhaát maø con ngöôøi saùng taïo ra. Mình vöøa ngöôùc nhìn phaùo hoa vöøa quay laïi nhìn naøng. Naøng môû to maøt nhìn trôøi. Caëp maét naøng, göông maët naøng vôùi bao maøu saéc cuûa phaùo hoa ngaøy hoäi löôùt qua. Naøng coøn kyø dieäu hôn, xinh ñeïp hôn moïi chuøm phaùo hoa ñeïp nhaát. * * Haén thôû daøi. Haén thôû daøi trong caên buoàng vaéng veû. Sau hai ngaøy ñaày aép caùc söï kieän, caêng thaúng vöøa qua haén muoán ñöôïc yeân tónh. Vaø haén ñaõ ñöôïc yeân tónh. Luùc anh chò Dieäu xuoáng thang laø luùc haén ñi taém. Muøi xaø-phoøng Thieân Lyù laøm haén ngôõ ngaøng. Sau naøy haén coøn ñöôïc duøng nhieàu loaïi xaø-phoøng thôm sang troïng, ñaét tieàn nhö Camay. Lux, Fa, Zest, nhöng seõ chaúng coù moät thöù xaø-phoøng thôm naøo taïo moät caûm giaùc laâng laâng, deã chòu, quí phaùi nhö baùnh xaø-phoøng Thieân Lyù aáy. Ñoù chæ laø moät loaïi xaø-phoøng noäi hoùa, saûn xuaát ôû Haø Noäi, ñaõ bieán maát töï bao giôø khi haøng ngoaïi traøn vaøo. Naêm naêm haén chæ duøng vaøi baùnh xaø phoøng giaët Lieân Xoâ 72%. Nöôùc suoái traïi Q.N voán dó raát toát. Khaên maët haén khoâng xaø-phoøng cuõng traéng bong. Quaàn aùo tuø saïch nhö taåy, roõ töøng sôïi vaûi. Moà hoâi daàu cuõng ñi heát. Ñoù laø thöù nöôùc suoái kyø laï. Traïi tuø naøo chaúng naèm trong moät loøng chaûo. Boán chung quanh laø nuùi cao röøng raäm. Tröa heø haàm haäp löûa. Khoâng moät phe phaåy gioù. Maët trôøi ñoát vai haén. Trong loàng ngöïc haén löûa ñaát. Baøn chaân giaãm leân ñaát boûng giaõy. Haén coá gaùnh heát 70 gaùnh nöôùc töø suoái chaïy leân töôùi doïc caùc luoáng rau. Ñoù laø tieâu chuaån buoåi saùng (buoåi chieàu 50 gaùnh). Haén nghó ñeán Ngoïc ñeå trôøi ñaát dòu laïi. Vöøa run raåy leo doác, haén vöøa goïi Ngoïc ñeå loø löûa trong ngöôøi haén dòu laïi
Töø nôi naøy anh seõ goïi teân
em
Laøm thô, ñoái thoaïi vôùi Ngoïc, haén nghó ñöôïc veà töông lai. Haén queân ñöôïc vaát vaû. Nhöng roài thöïc taïi vaãn nhö boác löûa. Ngöôøi haén nhö boác löûa. Khi tieáng coøi cuûa oâng vuõ trang baùo hieäu heát giôø, haén cuøng moïi ngöôøi xuoáng suoái taém giaët ñeå veà traïi. Luùc ñoù caùc toaùn quaûn cheá laøm vieäc trong khu haøng raøo quaây kín cuõng ñöôïc dong ra suoái. Meät nhoïc, ñaàm ñìa moà hoâi, caùi ñoùi caén vaøo buïng, haén ngoài phòch xuoáng moät taûng ñaù cuoäi, ngaâm chaân giöõa suoái. Maùt dòu tôùi phoåi, maùt tôùi oùc. Maëc anh em taém. Haén ngoài thôû vaø nhìn nhöng thaân theå traàn truoàng raûi doïc loøng suoái caïn. Ngöôøi naèm cho nöôùc chaûy töø ñaàu ñeán chaân. Ngöôøi ngoài beät cho nöôùc voøng qua söôøn. Ngöôøi gheû cuøng mình. Nhöõng baép tay xaêm troå. Nhöõng baép ñuøi, nhöõng boä ngöïc troå. Vónh bieät. Haän ñôøi. Ngaøy taän theá. Moû neo. Traùi tim roû maùu coù muõi teân xuyeân qua. Raén theø löôõi. Ñaøn baø khoûa thaân. Coù ngöôøi coøn troå caû treân löng moät böùc tranh sôn thuûy coù nuùi coù soâng, coù thuyeàn buoàm, coù luõy tre, haøng cau, coù ñaøn coø vaãy caùnh. Moät anh duøi caû vaøo "chim" vaø ñeo vaøo ñoù moät caùi pô-laéc baèng nhoâm loõng thoõng. Caû boïn xuùm laïi cuùi naâng caùi pô-laéc leân ñoïc: Vónh bieät em yeâu. Haén vaãn coù tính tieåu tö saûn. Chæ rieâng mình haén khoâng taém truoàng. Haén vaän quaàn loùt. Haén thaáy xoùt xa khi nhìn haøng ki-loâ-meùt daøi döôùi suoái, nhöõng thaân hình traàn truoàng kyø coï, giaët giuõ, ngöôøi noï taém nöôùc baån cuûa ngöôøi kia. Haén ngoài nghæ moät luùc, roài môùi taém. Nöôùc suoái chæ chaûy qua moät tyù döôùi chaân thoâi, côn noùng ñaõ dòu haún. Ngoài laâu laø khoâng muoán taém nöõa. Caùi thöù suoái kyø laï. Khaùc haún vôùi suoái VQ, suoái QN trong vaét. Chaûy nhanh. Tuø xuoáng taém, vaån ñuïc leân nhöng laïi trong ngay. Vaø laïnh. Veà muøa heø cuõng buoát. Moät laàn ñi chaët nöùa, haén ñaõ ngöôïc maõi leân phía treân doøng suoái tìm vaû. Nghe anh em beân toaùn laâm saûn noùi treân aáy coù vaû. Vaû hay moïc beân suoái. Haén ngöôïc leân. Cöù ven suoái maø ñi. Röøng im phaêng phaéc. Caây laù heùo naãu. Moà hoâi dính aùo. Haøn khoâng tìm thaáy vaû chín. Chæ coù vaøi quaû coøn xanh. Nhöng buø laïi, haén thaáy moät vuøng nöôùc roäng. Vaãn laø con suoái, nhöng ôû ñaây loøng suoái traøn ra. Nöôùc trong. Roõ caùt. Roõ töøng con caù nhoû bôi treân caùt. Chung quanh nhöõng thaân caây ngaû ra, reå caây ngaâm döôùi nöôùc. Im laëng. Khoâng moät tieáng chim. Maëc duø ñang ôû tuø, haén vaãn xuùc ñoäng. Caùi voán thaåm myõ vaãn coøn trong ngöôøi haén. Haén boãng nhôù ñeán ñaûo Long Chaâu, khi haén xuoáng xuoàng laùch vaøo vuïng. Cuõng nöôùc trong vaét. Cuõng caùt traéng vaø nhöõng con caù nhieàu maøu. Haén côûi boû heát quaàn aùo. Loäi xuoáng. Nöôùc laïnh laøm haén röôùn ngöôøi leân. Roài oøa bôi. Laâu laém môùi bôi. Haén loäi vaøo truù naéng döôùi moät goác caây vaø boãng ñöùng tröôùc moät phaùt hieän: moät loái nhoû phía sau caây. Haén bôí theo loái aáy. Nöôùc vaãn trong vaø caùt vaãn traéng döôùi chaân. Moät mình haén vôùi thieân nhieân. Haén queân trong phuùt choác thaân phaän tuø ñaøy. Haén ñöùng tröôùc moät cöûa hang ngaäp nöôùc. Haén loäi vaøo. Nhöõng reã caây töø traàn hang xoøa ra döôùi nöôùc, traéng xoùa nhö voâi. Con toâm nhoû daäp dôøn tröôùc maët haén cuõng traéng xoùa nhö voâi. Mình traéng, raâu cuõng traéng cong vuùt. Haén ñuoåi con toâm. Noù bung mình nhôûn nhô giöõa moät theá giôùi traéng xoùa trong laøn nöôùc trong vaét vaø maùt laïnh. Neáu baét ñöôïc, haén seõ aên soáng. Haén noâ giôõn vôùi con toâm vaø boãng thaáy laïnh run ngöôøi. Haén bôi voäi ra, maëc quaàn aûo vaø vaùc nöùa veà traïi. Con suoái Q.N laø theá. Doøng nöôùc Q.N laø nhö theá. Suoái V.Q chaûy chaäm, nöôùc ñuïc vaø khoâng maùt. Moà hoâi daàu, moà hoâi muoái, khoâng coù xaø-phoøng giaët khoâng theå saïch. Moät naêm treân aáy haén khoâng coù xaø-phoøng. Khaùi nieäm xaø-phoøng thôm boãng ñeán. Noù gaây soác. Noù laøm soáng laïi caû moät quaõng ñôøi. Naêm naêm roài, haén môùi taém trong buoàng taém, duø chæ laø moät buoàng taém heïp toái om, saùt gaàn nhaø xí, moät buoàng taém chung cho caû khu nhaø. Hai xoâ, moät thau. Theá laø ñuû. Haén kyø coï cho heát caùi muøi tuø baùm vaøo haén. Naêm naêm môùi ñöôïc taém kyõ caøng, kyø coï kyõ caøng. Muoán taém ñeán bao giôø thì taém. Khoâng voäi vaøng, luùc naøo cuõng chôø ñôïi tieáng quaùt "thoâi", "leân"! cuûa oâng quaûn giaùo hay oâng vuõ trang. Taém ôû 75 coù caùi söôùng: nöôùc nhieàu, nhöng thôøi gian caêng hôn. Phaûi hôïp lyù hoùa ñeán möùc cao nhaát. Vöùt quaàn aùo baån döôùi chaân. Muùc nöôùc gioäi vaøo ngöôøi, nöôùc seõ chaûy xuoáng quaàn aùo, laøm öôùt quaàn aùo. Hai tay kyø khaép ngöôøi trong luùc hai chaân giaãm giaãm leân ñoáng quaàn aùo öôùt, ngöôøi cöù nhaûy nhö con choi choi. Roài tìm moät truï vuoâng, döïa löng vaøo caïnh truï, maøi löng vaøo ñoù (ñoäng taùc kyø löng ñaáy). Maøi löng, nhöng vaãn nhaûy nhaûy ñaïp chaân leân ñoáng quaàn aùo öôùt ñeå voø quaàn aùo. Ngöôøi kyø xong, quaàn aùo ctóng voø xong. Roài traùng cho ngöôøi, traùng cho quaàn aùo. Caàm quaûn aùo, gioäi xuoâi vaøi gaùo. Theá laø saïch, theá laø xong. Chaäu coøn khoâng coù, noùi gì ñeán xaø-phoøng. Töï do laø nhö vaäy. Töï do laø khoâng phaûi khoûa thaân tröôùc maët ngöôøi khaùc. Khoâng phaûi taém tröôùc söï canh gaùc toø moø cuûa ngöôøi khaùc (luùc ñoù haén thaáy mình nhö suùc vaät). Töï do ñöôïc muùc nöôùc töø xoâ gioäi vaøo ngöôøi trong nhaø taém ñoùng kín, khoâng coù ai ñöùng nhìn mìnhvôùi con maét thuø ñòch vaø soát ruoät. Töï do laø ñöôïc thoaûi maùi kyø coï. Laø boït Thieân Lyù ngaàu treân toùc, khaép mình muøi thôm nheï nhaøng deã chòu laâng laâng. Haén taém vaø yù thöùc raát roõ laø laïi coù ñöôïc thaân theå mình. Töø nay thaân theå haén laø cuûa haén, thuoäc veà haén. Haén vuoát ve hai caùnh tay, xoa leân ngöïc, ñöa tay xuoáng buïng xuoáng ñuøi, quaønh tay ra sau löng, ñöa tay xuoáng döôùi, caûm thaáy haøi loøng vôùi. thaân hình mình vaãn coøn ñang ñoä traùng nieân. Boãng soáng laïi tình yeâu thaân theå, moät tình yeâu töôûng ñaõ queân ñi, moät tình yeâu töôûng ñaõ khoâng coøn. Haén laïi kyø moät laàn nöõa, laïi xoa leân moïi choã moät laàn nöõa. Haén khaùm phaù ngöôøi haén töøng xen-ti-meùt. Vaø moãi teá baøo treân thaân hình haén ñeàu öùng vôùi moät teá baøo moät thaân hình khaùc: Thaân hình vôï haén. Haén vuoát ve ngöôøi haén vaø nghó tôùi nhöõng choã aáy treân ngöôøi naøng. Theá roài ngöôøi haén khoâng chæ laø ngöôøi haén nöõa. Haén ñang vuoát ve vôï haén. Duø nhaø taém toái, haén vaãn nhaém maét laïi. Naøng. Naøng ñang khoûa thaân tröôùc maët haén. Haén hình dung raát roõ thaân hình vôï. Keå caû nhöõng nhöôïc ñieåm, nhö caùi nuùm veà beân phaûi hôi bò thuït vaøo baàu vuù khi coøn con gaùi, chæ tôùi luùc nuoâi con moïn môùi trôû laïi bình thöôøng nhö nuùm veà beân kia; vaø duø ñaõ sinh con, hai nuùm veà vaãn ñoû hoàng. Noát roài ñen choã naøy, beân ngöïc traùi. Noát ruoài ñoû, noát ruoài son cheânh cheách phía treân choã aáy... Haén ñaõ chieâm ngöôõng naøng töøng xen-ti-meùt moät. Chæ sau khi ñaõ yeâu nhau nhieàu laàn, naøng môùi cho haén nhìn naøng khoûa thaân. Laàn ñaàu tieân ñöôïc nhìn naøng khoûa thaân khoâng phaûi ôû ñaây, nhaø anh chò Dieäu, maø laø ôû khu taäp theå cô quan. Laàn yeâu nhau ñaàu tieân cuõng taïi ñaáy. Ñuùng toái muøng 3 thaùng 7, ngaøy sinh nhaät haén. Moïi ngöôøi ñi chôi heát. Haén ôû nhaø chôû Ngoïc. Haén vaø Ngoïc ngoài treân caùi giöôøng caù nhaân keâ saùt töôøng trong moät caên buoàng treân taàng hai phoá Baø Trieäu, vöøa laø nhaø ôû vöøa laø nhaø laøm vieäc. Haén keùo Ngoïc cuøng naèm xuoáng. Caûm giaùc coù moät ngöôøi con gaùi naèm saùt caïnh mình song song töø ñaàu ñeán chaân môùi laï luøng vaø caûm ñoäng khoâng theå naøo tin ñöôïc. Khoâng neùn ñöôïc caûm xuùc ñang traøn öù, haén naèm nghieâng oâm laáy Ngoïc vaø roài aáp leân ngöôøi Ngoïc. Laàn yeâu nhau ñaàu tieân baét ñaàu nhö theá. Laø caùi söï baùn khoûa thaân cuûa caû hai luùc naøo khoâng bieát. (Hay coù bieát maø laøm nhö khoâng bieát. Keå caû Ngoïc. Bôûi vì luùc aáy Ngoïc hôi nhaác ngöôøi leân cô maø). Khoâng haún laø sung söông. Maø baøng hoaøng. Vaø ñau. Vaø chaûy maùu. Khoâng chæ naøng chaûy maùu. Caû haén. Haén coá nhìn khuoân maët naøng luùc aáy ñeå bieát nhöõng gì ñaõ ñeán vôùi naøng maø khoâng ñöôïc. Haén coá nhìn xuoáng phía döôùi maø khoâng ñöôïc. Naøng khoâng cho haén nhìn. Naøng ghì ñaàu haén xuoáng chieáu, vít ñaàu haén xuoáng saùt tai naøng, khoâng cho haén ngaång ñaàu leân. Maø haén muoán nhìn bieát bao. Yeâu nhau xong hai ngöôøi ñaïp xe ñeøo nhau ñi phoá. Khoâng muoán bò baét chôït chæ coù hai ngöôøi trong nhaø. Khoâng xaáu hoå, khoâng sôï bò pheâ bình, maø laø khoâng muoán nghe nhöõng lôøi bôõn côït cheá gieãu, duø raát xa xoâi boùng gioù cuõng vaãn laø dung tuïc vieäc laøm thieâng lieâng cuûa hoï. Vôùi laïi phaûi ñi ñeå chia seû nieàm vui vôùi ñöôøng phoá, vôùi ngöôøi, vôùi caây. Phaûi ñeán vôùi khoaûng khoâng thoaùng ñaõng ñeå noùi vôùi trôøi ñaát raèng hoï ñaõ thöïc söï laø ngöôøi lôùn, ñaõ thöïc söï laø ñaøn oâng laø ñaøn baø, hoï ñaõ ñi tôùi choán taän cuøng aáy cuûa theá giôùi naøy, hoï ñaõ gaén boù cuøng nhau töø nay vaø maõi maõi. . Hai vôï choàng (coù theå goïi laø hai vôï choàng töø ñaáy) ñaïp xe xuoáng Loø Ñuùc, qua Phaø Ñen, ngoài treân bôø coû Vónh Tuy ñoùn gioù soâng Hoàng. Naøng ñeå haén thoaûi maùi khaùm phaù naøng. Tin caäy. Trao thaân. Run raåy ñoùn nhaän vôùi bao khaùt khao sung söôùng. Qua baøn tay haén nhaän bieát ngöôøi naøng coøn roõ raøng hôn nöûa tieáng ñoàng hoà tröôùc ñoù trong caên buoàng phoá Baø Trieäu. Chæ ñeán khi trôû veà, ruû nhau aên phôû, döôùi boùng ñieän saùng tröng treo tröôùc quaày phôû væa heø, naøng môùi phaùt hieän ra vaït aùo sô-mi traéng cuûa haén coù nhöõng veát maùu ñoû töôi. Haén voäi ngoài saùt vaøo quaày ñeå khoâng ai nhìn thaáy. Hai ngöôøi cöôøi vôùi nhau, nuï cöôøi thoâng ñoàng vaø ngôøi ngôøi haïnh phuùc. Khi aên phôû xong, naøng laïi phaùt hieän ra caùi ñoàng hoà ñeo ôû coå tay naøng ñaõ rôi maát töø bao giôø. Theá laø laïi ñeøo nhau trôû laïi Vónh Tuy. Xaùc ñònh ngay choã hai ñöùa vöøa ngoài. Caû hai cuøng cuùi tìm. Döôùi trôøi sao, saùng leân aùnh maï cuûa chieác Nikles treân baõi coû. Ngaøy muøng 3 thaùng 7 naêm aáy. laø moät ngaøy nhö vaäy cuûa hai vôï choàng haén. Haén ñaõ tìm treân caùc baùo nhöõng söï kieän lôùn treân theá giôùi xaûy ra trong ngaøy muøng 3 thaùng 7 nam aáy, caét nhöõng tin aáy ra daùn vaøo nhaät kyù, quyeån nhaät kyù ñaõ bò Sôû Coâng an thu. Hình nhö Toång thoáng Phaùp tuyeân boá moät caâu gì ñoù. Myõ thöû bom nguyeân töû, caû tin vaø Adenauer nöõa... Nhöõng maåu tin ñoù daùn beân caïnh tôø lòch muøng 3 thaùng 7, trang sau caøi moùn toùc cuûa Ngoïc caét taëng... Chao. Giaù haén nhôù ñöôïc nhöõng maåu tin ngaøy aáy. Haén chaäm raõi lau khoâ ngöôøi, maïc vaøo mình boä quaàn aùo anh Dieäu cho, xaùch chaäu xoâ böôùc leân thang gaùc. Caûm giaùc saïch seõ, maùt meû, tænh taùo, muøi xaø- phoøng thôm cuûa theá giôùi xa laï maø quen thuoäc toûa ra töø ngöôøi haén laøm haén caûm thaáy phuùt choác mình boãng trôû thaønh ngöôøi quyeàn quyù. Vaø phaûi ñöôïc ñoái thoaïi vôùi naøng. Ngay luùc naøy. Ngay luùc naøy, khoâng chaäm treã. Phaûi ñöôïc coù naøng ngay beân caïnh ñeå maø oâm aáp, trìu meán, ñeå keùo naøng vaøo loøng, ñeå beá naøng ñöùng leân, ñeå ñaët naøng naèm xuoáng, ñeå khoûa thaân cuøng nhau, hoaøn toaøn khoâng coù chuùt ngaên caùch naøo duø chæ moät löôït vaûi moûng. Baøn anh Dieäu coù saün giaáy buùt. Haén vieát. Haén vieát trong yeân laëng hoaøn toaøn. Em! Anh ñaõ töø ñòa nguïc trôû veà. Hai ngaøy roài, anh ñaõ ñöôïc töï do. 48 tieáng, ñuùng hôn cho ñeán giôø phuùt naøy anh môùi ñuôïc töï do 36 tieáng ñoàng hoà. Coøn moät ñeâm nay nöõa vaø ngaøy mai anh seõ veà vôùi em. Chæ chaäm laém laø thì mai thoâi, em aï. Nghóa laø coøn khoaûng 16 tieáng xa nhau nöõa thoâi, em ôi. Anh seõ laïi beân em nhö em vieát: chuùng ta töôûng nhö khoâng theå xa nhau quaù moät tuaàn. Theá maø ñaõ naêm naêm. Thaät khuûng khieáp khi nhìn laïi caùi ngaøy baét ñaàu. Caùi ngaøy thöù saùu 8- 11- 1968 aáy. Em buoàn, ñau ñôùn vaø nhuïc nhaõ laém, phaûi khoâng em. Khoâng, ñöøng nhuïc nhaõ. Anh ñaõ noùi nhieàu laàn vôùi hoï raèng: toâi soáng theo phöông chaâm: soáng sao coù theå nhìn thaúng vaøo maét moïi ngöôøi maø khoâng xaáu hoå. Chuùng ta khoâng coù gì ñeå phaûi nhuïc nhaõ, Ngoïc cuûa anh aï. Anh töï haøo vì em. Anh töï haøo vì nhöõng gì anh ñaõ chòu ñöïng, ñaõ vöôït qua. Vaø anh saép veà vôùi em. Anh saép ñöôïc oâm em vaøo loøng. Chao ôi! Bao giôø ñöôïc nhö vaäy. Ngoài ôû nhaø anh chò Dòeäu, anh vieát nhöõng doøng naøy vôùi em, maø nhôù em coàn caøo böùt ruùt ñeán taän ñaàu ngoùn tay anh. . Khoå thaân em. Em vaãn chöa bieát anh ñaõ ñöôïc töï do vaø ñang veà vôùi em. Em vaãn coøn lo laéng cho anh theâm hai ngaøy voâ ích. Loãi ñoù taïi anh. Taïi anh khoâng veà ngay ñöôïc vôùi em. Haõy tha loãi cho anh, khoâng caát ñi cho em ñöôïc hai ngaøy ñau khoå aâyù... Haén vieát loän xoän vaø caát böùc thö aáy vaøo xeáp thö vôï con haén göûi cho haén mang töø traïi veà. Ngoïn ñeøn ñæeän, vuoâng giaáy traéng treân baøn vieát cuûa anh Dieäu, caên phoøng yeân tónh cuøng vôùi vieäc haén vöøa vieát moät böùc thö daøi laém haén nhôù ñeán caùi baøn vieát cuûa haén. Ñaõ bao ñeâm haén ngoài vieát nhö ñeâm nay, nhöng khoâng phaûi ñeå troø chuyeän vôùi vôï haén maø ñoái thoaïi vôùi toaøn theá giôùi. Nghóa laø haén saùng taùc. Haén thích hai caâu thô Maia: Toâi se queân
naêm queân thaùng queân ngaøy
Ngoài beân giaáy traéng. Moät haïnh phuùc tuyeät vôøi. Ngoïn ñeøn baøn chieáu moät oâ saùng. Caån thaän hôn, haén laáy moät tôø baùo, khoanh thaønh caùi buø ñaøi, uùp chuïp xuoáng ñeå khoûi laøm choùi maét vôï con ñang naèm trong maøn. Khi vôï con haén ñi naèm laø luùc haén ngoài beân giaáy traéng. Treân khuoân saùng nhoû aáy, xeáp giaáy caøng noåi leân maøu traéng tinh khieát, trang troïng môøi chaøo. Ñoù laø theá giôùi cuûa haén. ôû ñoù coù trôøi, coù bieån, coù ngöôøi. Coù tình yeâu vaø baát haïnh. Coù moät ngoïn caây cao vuùt, queâ höông cuûa moät thuûy thuû. Caû laøng khoâng ai treøo leân ñöôïc ngoïn caây, ngoaïi tröø moät ngöôøi, moät ngöôøi ñui caû hai con maét. Coù ngöôøi gaùc ñeøn bieån, chieàu chieàu nhôù tieáng gaø con bò meï boû chieâm chieáp vaøo chuoàng muoän. Anh cöù ñöùng nhìn con cua bôi, nhöõng ngoe xanh vuïng veà gaït nöôùc, bò soùng ñaùnh laïng ñi nhö ngöôøi neùm thia lia. ôû ñoù coù soùng bieån xoâ nhö nuùi. Moät con caù côm nhoû xíu nhaûy leân khoâng trung, loän maáy voøng, rôi xuoáng, roài laïi thong thaû bôi ñi. Coù ngöôøi bí thö chi boä ñòch haäu uoáng moät baùt nöôùc maém cho noùng ngöôøi, ñoäi rong, loäi ñaàm trôû veà laøng, giaønh laïi nhaân daân. Coù ñeâm thaùng 10 treân saân hai vôï choàng ngöôøi xaõ vieân giaø. Coù cuoäc ñôøi ngöôøi giaùm ñoác nhaø maùy cô khí hay nhö tieåu thuyeát. Coù khaåu phaùo 14 ly 5 treân saân thöôïng moät xí nghieäp. Coù moät ñaàu caàu khoùi löûa Caùt chaûy thaønh thuûy tinh, kính treân cöûa soå xöa xcanh, vuïn thaønh caùt nhoû Ñoù laø loøng haén yeâu Ñaûng, loøng haén yeâu cuoäc soáng. Laø caùi maùu thi ñaáu cuûa haén vôùi nhöõng trôû ngaïi, khoù khaên: Voán soáng, thôøi gian, kieán thöùc. Laø loøng haén quyeát taâm ñaït ñöôïc nhöõng gì cao nhaát so vôùi khaû naøng cuûa haén. Laø tình yeâu cuûa haén vôùi vôï con, moùn nôï haén phaûi trang traûi vôùi ñôøi, vôùi baïn beø, vôùi Ngoïc. Ngaøy ñi laøm ñeâm haén vieát. Haén coù thoùi quen thöùc khuya. Haïnh phuùc laø ñöôïc thöùc khuya trong yeân laëng. Haïnh phuùc laø nhöõng doøng chöõ kín töøng trang. Laø boùng toái môø môø trong phoøng. Vaø ôû moät goùc nhaø, maøn buoâng, tieáng vôï con thôû nheï nhaøng trong giaác nguû. Haïnh phuùc laø luùc ñeâm khuya caëm cuïi, boãng caûm thaáy coù ngöôøi ñöùng sau löng. Buoâng buùt, ngaû ngöôøi treân gheá, ñaàu ñaõ chaïm ngay vaøo ngöïc vôï. Linh caûm khoâng nhaàm. Naøng ñöùng sau löng töï bao giôø. Naøng ñöùng yeân laëng nhìn mình laøm vieäc. Naøng ñöa tay eùp nheï ñaàu mình vaøo ngöc naøng. Ñaày ñaën. aám. Meàm. Mình duïi ñaàu vaøo ñoù vaø ngöôùc maét nhìn leân, thaáy roõ döôùi caèm naøng coù moät veát seïo nhoû, chæ nhìn töø goùc ñoä aáy môùi thaáy; veát seïo khi naøng coøn beù tí, bò vaäp vaøo mieäng chum nöôùc. Ñöùng phía sau, naøng aáp hai tay vaøo caèm mình, thì thaøo: - Ñoùi khoâng? Gaät ñaàu. Theá laø hai vôï choàng khoùa traùi cöûa, ñeå con nguû trong maøn, ñi aên phôû khuya. OÂng haøng phôû Ngaõ Baûy quen. Haén mong thôøi gian ñi nhanh. Ñeâm thöù hai haén nguû ôû Haø Noäi, vaãn laø moät ñeâm traèn troïc daøi daèng daëc nhö moät ñeâm VQ, moät ñeâm QN, moät ñeâm xaø lim 75. Sôùm hoâm sau, haén ra Beán Nöùa. Trong tuùi haén ruûng rænh tieàn. Anh chò Dieäu cho. Moät xe ca ñaõ ñoâng ngöôøi ngoài. Vaø ôû baäc leân xuoáng ngöôøi ñöùng voøng quanh anh eùt. Haén saán ñeán. Haén laùch vaøo. Nhieàu ngöôøi laøm nhö haén, tieàn caàm saøn treân tay, nhöng anh eùt khoâng theøm nhaän tieàn cuûa ai. Anh maéng nhöõng haønh khaùch giaø baèng tuoåi boá meï anh nhö maéng con anh vaäy. - Heát veù roài. Khoå laém nöõa. - Ñaõ baûo. Khoâng tin thì cöù ñöùng ñeán mai. Moïi ngöôøi taûn ra, buoàn raàu. Nhôù ñeán chuyeán xe tuø traïi veà ñaây, haén ruùt tôø leänh tha ra. Queân caû xaáu hoå nhuïc nhaõ, haén aáp uùng. - Baùo caùo anh, toâi môùi ôû tuø ra. Toâi môùi ñöôïc tha. . , naêm naêm... - Ñaõ baûo laø heát maø. Tuø thì tuø, nhöng cuõng phaûi coøn choã chöù! Tuy anh ta noùi theá nhöng haén vaãn thaáy coù ngöôøi leân xe. Sau naøy, khi ñi buoân thuoác laù, haén hoaøn toaøn hieåu boïn taøi eùt aáy. Chæ caàn ñaøng hoaøng böôùc leân xe, khoâng veù, ngoài vaøo gheá vaø khi ngöôøi eùt ñeo kính raâm, coøn treû nhöng ñaõ ñeå ria meùp ñeán, thì ñöa cho anh ta gaáp ñoâi, gaáp ba soá tieàn veù vôùi veû maët thaûn nhieân, töøng traûi laø ñöôïc. Haén nuoát haän vì ngöôøi ta cho haén bieát: Caû ngaøy hoâm aáy chæ coù moät chuyeán oâ-toâ duy nhaát. Taøu hoûa cuõng khoâng coù. Haén khoâng bòa ñaâu. Haén coù theå noùi roõ ngaøy hoâm ñoù. Laáy ngaøy haén ñöôïc tha coäng theâm hai ngaøy nöõa: Ngaøy 05-4-1973. Ngaøy hoâm ñoù ôû Haø Noäi gaëp nhöõng ai, noùi chuyeän nhöõng gì haén khoâng nhôù. Haén chæ nghó ñeán vôï con. Moät ngaøy hoâm aáy chaéc chaén daøi hôn baát kyø moät ngaøy tuø naøo khaùc. Haén giôû boä quaàn aùo tuø cho anh chò Dieäu xem. Caùi maøu quaàn aùo xaùm nhôït, laâm thaâm moác ñen vì moà hoâi, chöõ soá ñoû tröôùc ngöïc, sau löng, döôùi goái, caùi maøu aáy ôû trong tuø coøn khaû dó, chöù ôû ngoaøi ñôøi troâng quaù theå. Haén maëc boä quaàn aùo aáy vaøo. Haén ñöùng giöõa nhaø, cöôøi hoàn nhieân: - Trong tuø ñuùng laø theá naøy ñaây, anh chò aï. Chò Dieäu rôm rôùm nöôùc maét, gaét leân. - Thoâi, chuù côûi ra ñi. Anh Dieäu laéc ñaàu: - Troâng sôï quaù. Cöù nhö Jean Valjean ñang ôû trong nhaø Chò Dieäu thôû daøi: - Khieáp. Trong aáy ngöôøi naøo ngöôøi aáy ñeàu nhö theá caû. Haøng nghìn ngöôøi... Haén muoán noùi vôùi anh chò: Caùi chính laø caùi veû maët cuûa nhöõng ngöôøi tuø cô. ôû ñaây em khoâng coøn bò tuø nöõa neân veû maët em khoâng ñaïi dieän cho ai caû... Haén nghó haén ñaõ coù laïi nuï cöôøi, coù laïi söï phaûn xaï treân neùt maët. ít nhaát laø sau hai ngaøy töï do noù cuõng linh hoaït hôn neùt maët oâng Quaân tröïc traïi. Haén ñaõ ñuùng. Nhöng haén khoâng ngôø xoùa ñöôïc neùt maët tuø ñaâu phaûi deã. Caùi daáu aán coøn ñeå laïi laâu. Raát laâu. Noù in vaøo haén cho ñeán taän cuoái ñôøi, cho ñeán luùc cheát nhö ñoùng baèng saét nung ñoû. Ñieàu aáy thaät ñuùng nhö vaäy. Chaúng haïn nhö haén luoân töï baûo mình laø ngöôøi khoâng coù toäi, khoâng vieäc gì phaûi xaáu hoå vôùi moïi ngöôøi. aáy theá maø caùi yù thöùc cuøng ñinh maït haïng maø haén luoân phuû nhaän cöù toàn taïi trong haén, caùi daùng ngöôøi kheùp neùp, ngoài ñaâu cuõng coá thu nhoû laïi vónh vieãn laø daùng ngoài cuûa haén. Vaø cho ñeán taän nhöõng naêm cuoái ñôøi, haén coøn phaùt hieän ra mình coù moät thoùi quen nöõa: Thoùi quen gaõi tai khi noùi chuyeän vôùi ngöôøi khaùc, duø baát cöù ai. Gaõi caû khi noùi chuyeän vôùi con mình. Thoùi quen kyø cuïc aáy hình thaønh töø nhöõng thaùng naêm tuø toäi vaø ñònh hình trong chuoãi ngaøy daèng daëc tieáp theo - nhöõng ngaøy haäu tuø - maø haén khoâng hay. Ngay khi bieát mình coù thoùi quen buoàn cöôøi aáy, haén vaãn khoâng sao söûa ñöôïc. Vaãn cöù laø gaõi tai trong khi ñoái thoaïi. Vaãn cöù laø gaõi tai ngay khi noùi chuyeän vôùi con. Hoaëc deã xaùc ñònh hôn laø cöù xem aûnh haén. Cöù xem nhöõng böùc aûnh haén chuïp hai, ba möôi naêm sau, veû u uaát ñau khoå lo laéng treân maët haén cöù hieän ra. Taám aûnh chuïp ôû Ñoà Sôn khi haén ñaõ ñöôïc ñi laøm laïi caøng thaûm thöông. Haén ñöùng treân saân sau khaùch saïn Vaïn Hoa loäng gioù vaø cao ngaát. Nhìn ra boán chung quanh. Nhìn veà Hoøn Daáu bao kæ nieäm. Ñaûo Hoøn Daáu gaén vôùi nhöõng naêm thaùng ñeïp nhaát cuûa ñôøi haén. Hoøn Daáu coù ñaát coù caây, coù röøng raäm. Khoai lang Hoøn Daáu ngon noåi tieáng. Luoäc khoai, chuû khaùch ngoài aên. Laøm buøi nhuøi soi thuoác baét "cum cum" . Nhöõng con cua ñaù thaáy aùnh saùng, giöông ñoâi maét naèm im khoâng ñoäng ñaäy Haén cuøng caû toå khí töôïng haûi vaên reo hoø moãi khi coù moät con "cum cum " ñöôïc boû vaøo thuøng. Tuoåi treû luùc ñoù laø cuøng chung lyù töôûng. Laà chan hoøa côûi môû. Laø tieáp nhaän nhau vaøo moät taäp theå maø khoâng dò öùng vôùi moät teá baøo laï. Anh chò em treân ñaûo cuøng lôùp tuoåi haén ñoùn haén nhö moät ngöôøi quen cuõ. Coâ caùn boä khí töôïng haûi vaên tình nguyeän ra ñaây sau moät chuyeän tình dang dôû keùo haén leân caùi ñaøi quan saùt, giaûng cho haén caùch ngaém maùy ño soùng vaø haén hieåu raèng nhöõng baûn tin thôøi tieát haøng ngaøy haén nghe treân ñaøi ngaén goïn khoâ khan chính laø baét nguoàn töø nhöõng hoaït doäng laëng leõ cuûa bieát bao ngöôøi nhö coâ. Coâ ñöa cho haén xem taäp thô coâ laøm treân ñaão, trong ñoù coâ goïi con chim bieån "Haõy döøng caùnh troâng, con ngöôøi chieán thaéng, phong ba baõo buøng". Haén nhö nhìn thaáy roõ coâ daét boø, taøi saûn cuûa caû toå, ñi doïc ruoäng khoai lang vaø aâu yeám nhìn noù gaëm coû. Thaáy coâ töø khu nhaø taém ñi leân, tay böng noùn quaàn aùo öôùt, toùc buùi raát cao, aùo phin naâu, ngaû ngöôøi leo doác nhö ñi ngöôïc chieàu gioù thoåi. Haén nhö soáng laïi moät toái xuoáng beán ñoùn anh em döôùi ñaøi quan saùt, gaëp caû toå ñi leân. Ñeøn pin laäp loøe giöõa loái ñi heïp trong röøng caây treân ñaûo. Coâ gaùi haûi vaên ñi ñaàu, vai coâ vaét bieát bao quaàn aùo cuûa caùnh thanh nieân, nhö moät caùi giaù löu ñoäng. Theo sau laø ñaùm con trai quaàn ñuøi aùo may-oâ cöôøi noùi oàn aõ. Nhìn ñoáng quaàn aùo ñaøn oâng treân vai coâ, töï nhieân haén caûm thaáy buoàn buoàn, gaàn nhö ghen tuoâng thaát voïng... Ñaâu roài chaøng phoùng vieân thuôû aáy. Ñaâu roài lôùp ngöôøi thuôû aáy? Soá phaän ra sao roài lôùp thanh nieân aáy? Lieäu bao giôø seõ coù laïi lôùp thanh nieân nhö theá nöõa. Moät lôùp thanh nieân môùi tuyeät vôøi vaø voâ tö laøm sao, moät lôùp thanh nieân coù theå laøm neân taát caû. Moät baøn tay ñaët leân vai haén. Haén quay laïi. Ñoàng chí thöù tröôûng kieâm toång giaùm ñoác keùo haén ra chuïp aûnh maøu baøng maùy aûnh töï ñoäng Konica. Ñoàng chí thaân tình traùch haén: - Trôøi ñaát quyû thaàn ôi! Toâi döa oâng ra nghæ Ñoà Sôn maø oâng cöù buoàn röôøi röôïi. Toâi chaùn cho oâng quaù! Haén giaät mình. Haén ñang thanh thaûn. Haén coù buoàn ñaâu. Haén chæ ñang nhôù laïi moät tí chuùt kyû nieäm. Theá maø ngöôøi ngoaøi nhìn haén buoàn röôøi röôïi. Thaät khoâng deã gì xoùa ñöôïc caùi daáu aán nung ñoû trong tim aáy. *
Haén ñaõ veà ñeán P. Taøu hoûa ñang ñöa haén vaøo ga. Haén goïi xích-loâ. Khoâng maëc caû. Haén ñaõ phaûi ôû laïi Haø Noäi theâm moät ngaøy nöõa. Nghóa laø töø luùc caàm quyeát ñònh, nhaän tieàn cuûa traïi laø ba ngaøy roài. Haén khoâng theå chiu ñöïng laâu ñöôïc nöõa. Anh Dieäu ñaõ goïi ñieän ra ga. Nhaø ga cho bieát tröø moät ngaøy ñoät xuaát khoâng coù taøu, nhaø ga vaãn coù hai chuyeán taøu trong ngaøy. Haén ñi chuyeán taøu sôùm. Haén daäy töø tinh mô. söï xeáp haøng mua veù hoâm ñoù thaät khoå aûi. Haønh khaùch doàn laïi töø hoâm tröôùc. Khoâng. Haén quyeát chieán thaéng trong cuoäc caïnh tranh naøy. Haén ra ga Haøng Coû töø luùc coøn toái ñaát. Haén laø moät trong nhöõng ngöôøi xeáp haøng ñaàu tieân. Khi aán caùi veù baèng giaáy caùc-toâng hình chöõ nhaät coù ghi giaù tieàn 2 ñoàng 05 vaøo tuùi, haén sung söôùng nhö ngöôøi vôù ñöôïc cuûa. Haén ñi lang thang trong saân ga. Haén ñaõ ñuùt soá tieàn anh Dieäu cho vaøo tuùi quaàn tröôùc, nhöng haén vaãn caûnh giaùc. Trong tuø Giang laø ñaõ daën haén: Ñoù laø choã an toaøn hôn tuùi sô-mi, hôn tuùi quaàn sau. Tieàn ñeå ôû ñoù raát khoù ñaù. Ngoaøi saân ga, ngöôøi ngoài, ngöôøi ñöùng, ngöôøi traûi næ-loâng naèm nguû. Moät daõy ngöôøi ñang ngoài höôùng veà moät cuûa baùn veù coøn doùng im æm, boãng ñoàng loaït ñöùng leân chaïy caû veà moät phía: Raàm raäp, hoát hoaûng, voäi vaõ. Vaø laïi tranh nhau, xoâ nhau ñöùng roài ngoài, höôùng caû vaøo moät cöûa ghi-seâ khaùc cuõng ñoùng im æm. Haén hoûi moät thanh nieân ngoài cuoái haøng, gioïng leã pheùp vaø ñöôïc moät caâu traû lôøi ngaén, ñanh nhö phaùt suùng CKC: - Vinh nhanh! Cuõng suùc tích nhö "caù meø oâ 5", caâu traû lôøi ñoù coù nghóa laø laáy veù taøu nhanh ñi Vinh. Nhöng haén khoâng hieåu. Khoâng hieåu, nhöng khoâng daùm hoûi theâm nöõa. Haén nghó ñeán vôï haén. Ñaõ bao laàn vôï haén lang thang boàng beá con caùi, vaät vaï ôû ga ñeå ñi hoïc ñaïi hoïc, ñeå ñi tieáp teá cho haén. Bò moùc tuùi, bò maát caép caû tuùi xaùch. Khoùc roài veà. Haén ñaõ keå chuyeän vôï haén bò maát caép saïch cho Giang nghe. Giang laø baïn tuø, laø lính moå. Giang raát thaân vôùi haén. Giang keâu: - Thoâi Anh ñöøng keå nöõa. Em sôï laém! ôû saân ga, haén quan saùt nhöng chaøng lính moå vaät vôø. Ñaõ ôû nôi aáy ra roài thì deã nhaän thoâi. Nhöõng anh traïc tuoåi 17, 18 cöù löôïn voøng ngoaøi. Hay ngoài haøng nöôùc. Thöôøng ñi coù ñoâi. Neùt ñaëc bieät laø quaàn aùo Toâ Chaâu. Ñeå moïi ngöôøi, nhaát laø daân quaùc töôûng nhaàm boä ñoäi. Vaø moùng traéng. Deùp nhöïa Tieàn Phong coù quai haäu, caøi khoùa töû teá. Ñeå buøng cho nhanh maø. Nhieàu lính moùng traéng. Trong tuø nhöõng lính moùng traéng bò toûi , ngoaøi ñôøi laïi coù nhöõng lính moùng traéng khaùc. Bao giôø heát ñöôïc. ôû tuø ra, haén nhìn boïn naøy vôùi moät phaàn thoâng caûm hôn. Haén khoâng chæ gheâ tôûm, caêm gheùt nhö tröôùc. Haén nghó xaõ hoäi, gia ñình phaûi chòu traùch nhieäm moât phaàn. Nhö Giang chaúng haïn. Giang laø con lieät só... Thoâng caûm vôùi caùc chuù thì thoâng caûm, nhöng anh vaãn phaûi caûnh giaùc. Haén thoø tay vaøo tuùi quaàn, naém chaët gaàn chuïc ñoàng coøn laïi. Haén leân taøu vaø raát nhanh tìm ñöôïc choã ngoài caïnh cöûa soå. Bao nhieâu naêm roài ñoùi theøm cöûa soå. Khi taøu ra khoûi thaønh phoá, haén môùi thöïc söï bieát theá naøo laø toác ñoä. Thì ra töï do laø lieân tieáp naâng cao toác ñoä. Hoâm ñi oâ-toâ töø traïi veà Haø Noäi, haén ñöùng giöõa nhöõng ngöôøi laø ngöôøi. Maõi ñeán khi gaàn veà ñeán Haø Noäi, xe môùi vaéng moät chuùt. Nhöng haén vaãn phaûi ngoài ôû giöõa xe. Hoâm nay haén ngoài ngay caïnh cöûa soå. Gioù thoåi tung toùc haén, nhö muoán röùt toùc haén neùm ñi. Coøn taøu thôû hoàng hoäc. Coá leân. Nhanh nöõa leân. Ñoàng baèng, luõy tre. Nhöõng haøng baïch ñaøn hai beân nhöõng con möông. Caàu saét, moät caùi voù beø, nhöõng chieác oâ-toâ ngöôïc trôû laïi vaø nhöõng chieác oâ-toâ xuoâi theo ñoaøn taøu, chaïy song song choã haén ngoài moät luùc, roài vöôït leân... Haén xuoáng ga P. Haén ñaõ tính tröôùc. Taøu veà P. luùc möôøi moät giôø. Giôø aáy haún vôï haén ñaõ ñi laøm veà. Vôï con haén haún ra Ngaõ Baûy mua rau. Ngoài treân xích-loâ, tay oâm caùi tuùi vaûi, haén boãng caûm thaáy buoát hai chaân. Haén hoài hoäp quaù. OÂng xích- loâ khoâng bieát gì veà taâm traïng haén, vaãn phoùng nhanh. Haén muoán oâng ñi chaäm laïi. Ñeå haén tìm trong nhöõng phuï nöõ ñang quay maët vaøo phía nhöõng ngöôøi baùn haøng ngoài treân væa heø kia xem ai laø vôï haén. Hai maét caù chaân haén buoát. Buoát trong tuûy, chaïy töø maét caù chaân leân ñaàu goái. Nhö ngöôøi maéc beänh phong thaáp. Nhö ngöôøi bò laïnh quaù. Caû ñôøi haén chöa thaáy theá bao giôø. Haén kheõ nhaác moät chaân leân. Roài chaân kia. Khoâng. Chaùn haén vaãn cöû ñoäng ñöôïc, nhöng ñau vaø khoù khaên. Caàu cho chaân haén ñöøng ñau. Xích-loâ döøng laïi. Haén traû tieàn vaø xaùch tuùi vaøo nhaø. Haén khoâng muoán gaëp ai trong caên nhaø ñoâng hoä naøy. Vaø haén ñaõ gaëp may. Haén böôùc nhanh leân gaùc. Nheï nhaøng khoâng moät tieáng doäng. Nhö moät con meøo. Haén nhoâ ngöôøi leân caàu thang. Nhìn vaøo nhaø haén. Cöûa môû. Hai ñöùa treû ñang ngoài chôi trong nhaø. Con chò, thang em. Haén nhaän ngay ra chuùng. Ñaõ 5 naêm, noù ñaõ lôùn, khaùc tröôùc raát nhieàu. Ñoù laø noùi veà con chò. Coøn thaèng em. Thaèng con beù cuûa haén. Haén chöa heà gaëp. Nhöng haén cuõng nhaän ra ñoù laø con haén. Con chò keâu leân: - Boá! Noù ñöùng baät daäy chaïy ra. oâi! Noù ñaõ lôùn nhö vaäy. Noù ñaõ lôùn nhö theá naøy ö? Haén oâm vaø beá boång ñöùa con gaùi leân. Trong beáp, thaèng lôùn ñang naáu côm thoø ra. Noù ñöùng choân chaân ôû cöûa beáp. Noù toeùt moàm cöôøi: - Boá veà. Vaø chaïy laïi phía boá. Ba boá con oâm chaët nhau. Haén ghì nhöõng maåu ñôøi cuûa haén. Haén ghì nhöõng maûnh thòt xöông cuûa haén. Haén hít maù con haén. Trong nhaø thaèng beù ñöùng ngô ngaùc. Noù khoâng daùm ra. - Döông ôi! Boá veà. Ra vôùi boá! Chò noù goïi noù. Haén ñöùng quay veà phía thaèng beù con, hai tay dang roäng chôø ñôïi. Thaèng beù ngöôùc ñoâi maét treû thô nhìn ngöôøi ñaøn oâng raâu ria xa laï maø anh chò noù goïi laø boá. Noù vaãn nghe oâng baø, meï, anh chò noùi veà boá. Khi noù khoùc, moïi ngöôøi doã noù: "Nín ñi, boá veà, boá yeâu ". Thôøi gian sô taùn, noù oû nhaø oâng baø, vôùi thaèng Teùng, baèng tuoåi noù, thaèng Ñöôøng keùm tuoåi noù, ñeàu laø con baùc noù. Toái noù ñöôïc nguû vôùi oâng, nhöng chæ ñöôïc oâm löng oâng, coøn thaèng Ñöôøng beù hôn, ñöôïc oâng naèm nghieâng oâm vaøo loøng. Chuû nhaät naøo boá thaèng Ñöôøng cuõng veà. Thaèng Ñöôøng, thaèng Teùng goïi boá. Baùc noù beá thaèng Ñöôøng leân. Roài baùc noù beá noù. Noù goïi baùc baèng baùc. Khoâng phaûi boá. Noù mong boá. Chuû nhaät caøng mong hôn. Mong maõi. Noù hoûi meï: "Boá ñi ñaâu haû meï Sao boá khoâng veà ". Chính noù moät hoâm ñaõ nghieán raêng, maét long leân, baûo meï: "Con vôùi meï ñi ñaùnh ñieän cho boá veà vôùi con ñi". Noù bieát noù coù boá. Noù vaãn chôø luùc boá noù trôû veà. Hoâm nay boá noù ñaõ veà. Noù do döï böôùc veà phía boá. Moät böôùc, hai böôùc. Haén khoâng theå chôø ñôïi ñöôïc ntta. Haén chaïy vaøo, xoác thaèng beù con leân, chaïy quanh caên buoàng heïp. Haén ghì thöøng beù vaøo ngöïc. Haén naâng thaèng beù leân ñænh ñaàu. Roài haén ngoài xuoáng giöõa nhaø. Ñöùa con trai sinh ra khi haén ñi tuø, ñöùng trong voøng chaân khoanh troøn cuûa haén. Thaèng beù hình nhö baây giôø môùi thaät tin raèng ñaây laø boá noù. Chæ coù boá môùi coù theå yeâu noù nhö theá. Boá noù ñaõ veà. Töø luùc sinh ra, noù khoâng coù boá, nay noù cuõng ñaõ coù boá nhö thaèng Teùng, thaèng Ñöôøng. Noù oâm laáy coå boá, neùp vaøo ngöïc boá. - Boá ôi Sao boá ñi laâu theá? Ñoù laø moät caâu hoûi. Moät lôøi traùch moùc. Hay tieáng than thaân? Nhöõng gioït nöôùc maét to noùng laên treân maù haén. Haén khoâng giöõ ñöôïc. Haén queät ngang, sôï thaèng beù troâng thaáy. Khoâng theå ñeå toån thöông tôùi moät taâm hoàn 4 tuoåi. Khoâng theå baén nhöõng muõi teân vaøo doâi maét treû thô 4 tuoåi. Moät luùc sau, khi ñaõ naèm ngöûa trong voøng tay haén, beù Döông ñöa tay leân caèm haén, chaïm vaøo nhöõng sôïi raâu reã tre cuûa haén. Noù næ non: - Boá ôi! Boá giaø chöa, haû boá? Haén cuùi xuoáng nhìn ñoâi maù non beäu, caùi mieäng xinh xinh heù môû coù maáy caùi raêng söõa traéng nhoû nhö gaïo neáp cuûa ñöùa con ñang ñôïi haén traû lôøi. Haén aùp maët vaøo ngöïc thaèng beù, nghe roõ tieáng tim ñaäp nhanh trong loàng ngöïc nhoû nhoi. Haén day day maët vaøo ñaáy, thaàm thì trong oùc: "oâi con toâi. Boá giaø roài. Boá cheát roài. Boá ñaõ qua moät kieáp. Boá vöøa soáng laïi veà vôùi con ñaây. " *
Theá laø cuoái cuøng haén ñaõ veà ñeán nhaø haén. Ñeán caên buoàng cuûa haén. Nghe tieáng guoác leân thang gaáp gaùp, nhö chaïy, haén bieát laø vôï haén ñaõ veà. Tieáng leân thang cuûa vôï haén coù moät nhòp ñieäu rieâng. Duø ñaõ naêm naêm haén vaãn nhaän ra. Haén baät ra haønh lang. Vôï haén ñang leân tôùi giöõa caàu thang, ngöûa maët nhìn haén. Phaûi khoùc naêm naêm môùi coù ñöôïc nuï cöôøi nhö naøng. Phaûi tuyeät voïng naêm naêm, tuûi nhuïc khaéc khoaûi naêm naêm, goùa buïa naêm naêm môùi coù ñöôïc khuoân maët saùng böøng leân nhö naøng luùc naøy. Haøng chuïc naêm sau naøy khi toùc naøng ñaõ baïc, naøng hoûi laïi haén: - Anh beá em leân ngay ôû caàu thang, anh coøn nhôù khoâng? Caùi ngaøy haén môùi bò baét, cöù moãi laàn ñaïp xe veà nhaø, naøng laïi ngöôùc nhìn leân cöûa soå tìm boùng haén vaø laïi moät laàn nöõa, naøng buoàn raàn hieåu raèng haén ñaõ ñi tuø. Naøng seõ böôùc vaøo nhaø chæ coù moät mình naøng vaéng laïnh (caùc con naøng ñaõ ñi sô taùn). Naøng khao khaùt nghe gioïng noùi cuûa haén, khao khaùt nhìn daùng ñi cuûa haén trong caên buoàng naøng ñaõ soáng vôùi haén, ñaõ quen vaø quyù meán beø baïn cuûa haén, ñaõ ñeû boán ñöùa con vôùi haén. Caùi phaûn xaï nhìn leân cöûa soå tìm boùng haén phaûi haøng naêm sau naøng môùi boû ñöôïc. Naøng oâm laáy haén baèng xöông baèng thòt. Naøng oøa leân khoùc. Vaø naøng nín baët. Naøng cöôøi. Haén vuoát doïc löng naøng. Ngöôøi vôï ñau khoå, tuyeät vôøi cuûa haén. Trong moät böùc thö göûi töø traïi tuø, nhôø moät ngöôøi baïn ñöôïc tha, yeåm mang veà cho naøng, haén vieát: "Tröôùc ñaây anh yeâu em, giôø anh yeâu vaø kính troïng em ". Haén keùo vôï haén vaø goïi luõ con haén vaøo buoàng. Haén dang tay oâm boán meï con. Haén yù thöùc ñöôïc raèng: Ñaây laø taát caû gia ñình haén. Laø vôï con haén, laø da thòt haén maø ngöôøi ta ñaõ caét lìa. Vaø haén ñaõ coù, laïi taát caû. Vôï haén hieåu nhöõng ñieàu haén ñang nghó. Naøng chuùi ñaàu vaøo vai haén: - Con Nguyeät ñang ôû queâ vôùi oâng baø. Nguyeät laø teân ñöùa con thöù ba cuûa haén. |